Class 6 সমাজ বিচিত্ৰা অধ্যায় ৩ – ভূ-অৱয়ব আৰু মানুহ – সমস্ত অনুশীলনী সমাধান | SCERT Assam (Assamese Medium)
ষষ্ঠ শ্ৰেণী সমাজ বিচিত্ৰা অধ্যায় ৩ – ভূ-অৱয়ব আৰু মানুহৰ আটাইবোৰ অনুশীলনীৰ সমাধান (SCERT Assam – Assamese Medium)
ষষ্ঠ শ্ৰেণীৰ সমাজবিজ্ঞানৰ তৃতীয় অধ্যায়ত, পৃথিৱীৰ ভূ-অৱয়বসমূহ আৰু মানুহৰ সেই অৱয়বসমূহৰ সৈতে সম্পৰ্কৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছে। এই অধ্যায়ত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে প্ৰাকৃতিক ভূগোল আৰু মানুহৰ জীৱনৰ সংযোগ সুস্পষ্টভাৱে বুজি পাব। SCERT Assamৰ নতুন পাঠ্যক্ৰমৰ অধীনত এই অধ্যায়ৰ সমাধানসমূহ অস্পীন একেডেমী (Ospin Academy)ত উপলব্ধ, যি সহজভাৱে আৰু স্পষ্ট ভাষাত প্ৰস্তুত কৰা হৈছে।
✅ এই অধ্যায়ত কি শিকিব:
- পৃথিৱীৰ বিভিন্ন ভূ-অৱয়বৰ পৰিচয় আৰু প্ৰকাৰ
- ভূ-অৱয়বসমূহৰ মানুহৰ জীৱন, সংস্কৃতি আৰু ব্যৱহাৰত প্ৰভাৱ
- পাহাৰ, উপত্যকা, নদী আৰু সমতল ভূমিৰ ভূমিকা
- মানুহ আৰু প্ৰাকৃতিক চৰ্চাৰ মাজত সম্পৰ্ক
🎯 অস্পীন একেডেমীৰ সুবিধা:
- SCERT Assamৰ পাঠ্যক্ৰমৰ সৈতে সম্পূৰ্ণ মিল থকা বিশদ সমাধান
- অধ্যায় ৩ৰ সকলো অনুশীলনীৰ সহজ আৰু বুজিব পৰা সমাধান
- অসমীয়া মাধ্যমৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে ব্যৱহাৰযোগ্য ভাষা আৰু উদাহৰণ
- পাঠ্যক্ৰমৰ অধীনত পৰীক্ষা প্ৰস্তুতিত সহায়ক
Class 6 Social Science (সমাজ বিচিত্ৰা) | Chapter-wise Solutions PDF | SCERT Assam
Special Offer!
Get complete chapter-wise solutions for Class 6 Social Science (Assamese Medium) as per latest SCERT Assam syllabus.
Includes detailed textual answers, key concepts, and exam-focused explanations – perfect for thorough exam preparation.
ভূ-অৱয়ব আৰু মানুহ
অনুশীলনী-১
১। তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া:
(ক) পৃথিৱীৰ কোন অংশত প্রধান ভূ-অবয়ববোৰ দেখা যায়?
উত্তৰঃ পৃথিৱীৰ প্ৰধান ভূ-অৱয়ববোৰ মূলতঃ জলভাগ আৰু স্থলভাগত দেখা যায়।
(খ) স্থলভাগত পোৱা প্ৰধান ভূ-অবয়ববোৰৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ পৰ্বত-পাহাৰ, মালভূমি, সমভূমি আৰু উপত্যকা।
গ) পৰ্বত আৰু মালভূমিৰ মাজৰ পাৰ্থক্য উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ পৰ্বত আৰু মালভূমিৰ মাজৰ মূল পাৰ্থক্যটো হ’ল – পৰ্বত-পাহাৰৰ শীৰ্ষভাগ থিয় আৰু জোঙা হয়। কিন্তু মালভূমিৰ ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ওপৰৰ অংশ বহল আৰু চাপৰ পথাৰৰ দৰে সমতল।
(ঘ) সমভূমি কেনেকৈ গঠিত হয়?
উত্তৰঃ নদী আৰু আন জলধাৰাই উচ্চ অঞ্চলৰ পৰা বালি, শিল আৰু মাটি উটুৱাই আনি তলৰ বা নিম্নভূমি অঞ্চলত জমা কৰে। হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি চলি থকা এই কাৰ্যৰ ফলত ক্ৰমান্বয়ে উচ্চ ভূভাগবোৰ ক্ষয় যায় আৰু সিবিলাকৰ উচ্চতা কমি আহে, যাৰ ফলস্বৰূপে সমভূমিৰ সৃষ্টি হয়।
(ঙ) মালভূমি অঞ্চলৰ বৈশিষ্ট্য কি?
উত্তৰঃ মালভূমিৰ উপৰিভাগ বহল আৰু প্ৰায় চেপেটা বা সমতল। মালভূমিৰ এক বা একাধিক কাষ কিছু পৰিমাণে থিয় গঢ়ৰ হ’ব পাৰে। আনহাতে, মালভূমি অঞ্চলসমূহ বিভিন্ন খনিজ পদাৰ্থৰ বৃহৎ ভঁৰাল হিচাপে জনাজাত।
(চ) পার্বত্য অঞ্চলত জনবসতি কিয় সেৰেঙা?
উত্তৰঃ পাৰ্বত্য অঞ্চলসমূহত খেতি কৰিব পৰা মাটিৰ পৰিমাণ কম হয় আৰু পানীও সহজে পোৱা নাযায়। লগতে, ইয়াৰ ভূ-প্ৰকৃতি অমসৃণ আৰু ঠাইখিনি যান-বাহন চলাচলৰ বাবেও সুবিধাজনক নহয়। এই কাৰণসমূহৰ বাবেই পাৰ্বত্য অঞ্চলত মানুহৰ বসতি তেনেই পাতল বা সেৰেঙা হয়।
২। পৰ্বত-পাহাৰে মানুহক কিদৰে সহায় কৰে, বহলাই লিখা।
উত্তৰঃ পৰ্বত-পাহাৰবোৰে মানুহক বহুতো ধৰণেৰে সহায় কৰে। এইবোৰ বহু মূল্যবান খনিজ সম্পদৰ উৎসস্থল। একেদৰে, নদ-নদীসমূহৰ উৎপত্তিও এই পৰ্বত-পাহাৰবোৰৰ পৰাই হয়। এই নদ-নদীসমূহত বান্ধ দি জলবিদ্যুৎ উৎপাদন কৰিব পাৰি। ইয়াৰ গছ-গছনিয়ে আমাক ফল-মূল, ঘৰ সজা কাঠ, পশুখাদ্য আৰু অন্যান্য সামগ্ৰী যোগান ধৰে। পাহাৰৰ ঢালত থকা জনজাতিসকলে ঝুম খেতি কৰি তেওঁলোকৰ জীৱন নিৰ্বাহ কৰে। তদুপৰি, এটা পাহাৰ বা পৰ্বতৰ স্থিতিয়ে কোনো এখন ঠাইৰ জলবায়ুৰ পাৰ্থক্যতো যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলায়।
৩। পর্বত-পাহাৰ মানুহৰ কি কি কামত আহে?
উত্তৰঃ পৰ্বত-পাহাৰবোৰে মানুহৰ বিভিন্ন প্ৰয়োজন পূৰণ কৰাত সহায় কৰে। এইবোৰ বিভিন্ন মূল্যৱান খনিজ সম্পদৰ ভঁৰাল। ঠিক তেনেদৰে, নদ-নদীসমূহৰ জন্মস্থলো এই পৰ্বত-পাহাৰবোৰ। এই নদ-নদীসমূহত বান্ধ দি বিদ্যুৎ শক্তি উৎপাদন কৰিব পৰা যায়। পুনৰ, এইবোৰৰ গছ-গছনিয়ে আমাক ফল, ঘৰ নিৰ্মাণৰ সামগ্ৰী, পশুখাদ্য আদিও প্ৰদান কৰে। পাহাৰৰ হেলনীয়া অংশত পাৰ্বত্য অঞ্চলৰ জনগোষ্ঠীসকলে ঝুম খেতি কৰি নিজৰ জীৱিকা চলায়। ইয়াৰ উপৰিও, একোটা পাহাৰ বা পৰ্বতৰ অৱস্থানৰ বাবেই কোনো ঠাইৰ জলবায়ুৰ ক্ষেত্ৰত বিভিন্নতা দেখা যায়।
৪। উৎপত্তিৰ ফালৰ পৰা পৰ্বত-পাহাৰক কি কি ভাগত ভাগ কৰা হৈছে?
উত্তৰঃ উৎপত্তিৰ ধৰণ অনুসৰি পৰ্বত-পাহাৰক তিনিটা প্ৰধান ভাগত বিভক্ত কৰা হৈছে – ভংগিল পর্বত, স্তূপ পর্বত আৰু আগ্নেয় পর্বত।
৫। নদী উপত্যকা কিয় ঘন জনবসতিপূর্ণ?
উত্তৰঃ নদী উপত্যকা অঞ্চলটো নদ-নদীয়ে কঢ়িয়াই অনা পলস আৰু অন্যান্য পদাৰ্থৰ বাবে অতি সাৰুৱা হৈ পৰে। ইয়াৰ উপৰিও, এই অঞ্চলটো সমতল হোৱা বাবে ইয়াত যাতায়াতৰ মাধ্যম আৰু উদ্যোগ আদি স্থাপন কৰাত সুবিধা হয়। সেইবাবেই নদী উপত্যকা অঞ্চলবোৰ অধিক ঘন জনবসতিপূৰ্ণ হয়।
অনুশীলনী- ২
১। প্রশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া:
(ক) জলমণ্ডল কাক বোলে?
উত্তৰঃ পৃথিৱীৰ উপৰিভাগৰ পানীয়ে আৱৰি থকা সাগৰ-মহাসাগৰ, উপসাগৰ, হ্ৰদ, নদ-নদী আৰু আন জলভাগসমূহক একেলগে জলমণ্ডল বুলি কোৱা হয়।
(খ) পৃথিবীৰ গভীৰতম অংশৰ নাম কি?
উত্তৰঃ মেৰিয়ানা খাত।
(গ) সম্পূৰ্ণকৈ মহাদেশৰ মাজত অৱস্থিত এখন সাগৰৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ কাস্পিয়ান সাগৰ।
(ঘ) নদীৰ উৎস বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ যি স্থানৰ পৰা নদী এখনৰ পানীৰ ধাৰাটো আৰম্ভ হয়, সেই ঠাইখনকেই নদীৰ উৎস বুলি কোৱা হয়।
(ঙ) শাখা নৈ কি?
উত্তৰ: এখন নদীৰ পৰা যদি এটা পানীৰ সুঁতি ওলাই যায় আৰু পুনৰ সেই একেখন মূল নদীত মিলি যায়, তেন্তে সেই সুঁতিটোক শাখা নৈ বোলা হয়।
২। চমুটোকা লিখা –
(ক) সাগৰ-মহাসাগৰ
উত্তৰঃ পৃথিৱীৰ মুঠ পানীৰ অংশৰ প্ৰায় ৯৭ শতাংশ সাগৰ-মহাসাগৰে আগুৰি আছে। পৃথিৱীত মুঠ পাঁচখন মহাসাগৰ আছে। সেইকেইখন হ’ল- আটলান্টিক মহাসাগৰ, ভাৰত মহাসাগৰ, প্ৰশান্ত মহাসাগৰ, দক্ষিণ মহাসাগৰ আৰু উত্তৰ মহাসাগৰ। পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ বিশাল আৰু গভীৰতম মহাসাগৰখন হৈছে প্ৰশান্ত মহাসাগৰ। মহাসাগৰবোৰৰ কিছুমান বিশেষ অংশক সাগৰ বা উপসাগৰ বুলি নামাকৰণ কৰা হয়। সাগৰ-মহাসাগৰবোৰ বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ উদ্ভিদ আৰু জীৱ-জন্তুৰ এক বৃহৎ ভঁৰাল।
(খ) নদ-নদী
উত্তৰঃ ভূ-পৃষ্ঠত উচ্চ অঞ্চলৰ পৰা নিম্ন অঞ্চললৈ এটা নিৰ্দিষ্ট পথেৰে নিৰন্তৰভাৱে বৈ থকা পানীৰ সোঁতকে নদী বোলা হয়। সাধাৰণতে বৰষুণৰ পানী, গলি যোৱা বৰফ আৰু ভূ-গৰ্ভৰ পৰা ওলাই অহা পানীয়ে নৈৰ সৃষ্টি কৰে। যি ঠাইৰ পৰা নদীৰ জলধাৰাটো আৰম্ভ হয়, তাকে নদীৰ উৎস বুলি জনা যায়।
(গ) সিক্তভূমি বা আর্দ্রভূমি
উত্তৰঃ নদী উপত্যকা, মালভূমি, পৰ্বত-পাহাৰ আদি অঞ্চলত দেখা পোৱা সৰু-বৰ জলাশয়বোৰকে আৰ্দ্ৰভূমি বা সিক্তভূমি বুলি কোৱা হয়। প্ৰাকৃতিকভাৱে সৃষ্টি হোৱাৰ লগতে মানুহে গাঁত খান্দি বা নদী আদিত বান্ধ দিও আৰ্দ্ৰভূমি সৃষ্টি কৰিব পাৰে। আৰ্দ্ৰভূমিবোৰ বছৰৰ বেছিভাগ সময় তিতি থাকে বা পানীৰে ভৰি থাকে। এই অঞ্চলবোৰত যথেষ্ট পৰিমাণে জলজ উদ্ভিদ আৰু মাছ-কাছ পোৱা যায়।
(ঘ) হ্রদ
উত্তৰ: সাধাৰণতে চাৰিওফালে স্থলেই ঘেৰি থকা এটা জলভাগকে হ্ৰদ বোলা হয়। পৃথিৱীৰ বিভিন্ন স্থানত বেলেগ বেলেগ আকৃতিৰ হ্ৰদ দেখা যায়। কিছুমান হ্ৰদৰ পানী নিৰ্মল বা খোৱাৰ উপযোগী আৰু আন কিছুমানৰ পানী লুণীয়া হয়। ভাৰতত থকা কেইটামান উল্লেখযোগ্য হ্ৰদ হ’ল- ল’কটক, পুষ্কৰ, সম্বৰ আদি।
৩। মানুহৰ ওপৰত ভূ-অবয়বৰ প্ৰভাৱ বর্ণনা কৰা।
উত্তৰঃ ভূ-অৱয়বে মানুহৰ জীৱনৰ ওপৰত বহু ধৰণে প্ৰভাৱ পেলায়। কোনো এটা অঞ্চলত মানুহৰ বসতি পাতল নে ঘন হ’ব, লগতে মানুহৰ বিভিন্ন অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপ কেনেকুৱা হ’ব— এই সকলোবোৰ ভূ-প্ৰকৃতি আৰু ভূ-অবয়বৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, বন্দৰ থকাৰ বাবে উপকূলীয় অঞ্চলসমূহক পুৰণিকালৰে পৰা যাতায়াত ব্যৱস্থাৰ প্ৰধান পথ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। পাহাৰীয়া অঞ্চলৰ তুলনাত সমতল অঞ্চল কৃষি, বাণিজ্য আৰু যোগাযোগ ব্যৱস্থাৰ বাবে সুবিধাজনক হোৱাৰ বাবে এনে ঠাইত জনবসতিও যথেষ্ট বেছি হয়।
ষষ্ঠ শ্ৰেণী সমাজ বিচিত্ৰা অধ্যায় ৩ – সঘনাই সোধা প্ৰশ্ন
Get Free NCERT PDFs
If you want to download free PDFs of any chapter, click the link below and join our WhatsApp group:
