Class 12 Political Science Chapter 12 – কংগ্ৰেছ ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অহা প্রত্যাহ্বান আৰু ইয়াৰ পুনঃপ্রতিষ্ঠা – All Question Solutions | AHSEC Assam (Assamese Medium)
দ্বাদশ শ্ৰেণীৰ ৰাজনীতি বিজ্ঞান পাঠ্যৰ দ্বাদশ অধ্যায় – কংগ্ৰেছ ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অহা প্রত্যাহ্বান আৰু ইয়াৰ পুনঃপ্রতিষ্ঠাৰ সকলো অনুশীলনী প্ৰশ্নৰ সহজ আৰু বুজিবলৈ সুবিধাজনক সমাধানসমূহ (AHSEC Assam – Assamese Medium, Latest Syllabus)
এই অধ্যায়ত নেহৰুৰ পৰৱৰ্তী যুগত ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ আধিপত্যৰ প্ৰতি অহা প্ৰত্যাহ্বান আৰু পিছলৈ ইন্দিৰা গান্ধীৰ নেতৃত্বত দলটোৰ পুনঃপ্ৰতিষ্ঠাৰ বিষয়ে বিশদভাৱে আলোচনা কৰা হৈছে। ইয়াত ১৯৬০-ৰ দশকৰ ৰাজনৈতিক সংকট, ১৯৬৭ চনৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ ফলাফল, কংগ্ৰেছৰ বিভাজন (চিণ্ডিকেট বনাম ইণ্ডিকেট), আৰু ‘গৰিবী হটাও’ শ্লোগানৰ জৰিয়তে কংগ্ৰেছৰ পুনৰুত্থানৰ কাহিনী বৰ্ণনা কৰা হৈছে। অস্পীন একাডেমীৰ (Ospin Academy) এই সমাধানসমূহত প্ৰতিটো বিষয়ৰ ওপৰত স্পষ্ট ব্যাখ্যা আগবঢ়োৱা হৈছে, যি শিক্ষাৰ্থীক ভাৰতীয় ৰাজনীতিৰ এই গুৰুত্বপূৰ্ণ অধ্যায়টো বুজাত সহায় কৰিব।
✅ কি শিকিব:
- নেহৰুৰ পিছত নেতৃত্বৰ সংকট আৰু লাল বাহাদুৰ শাস্ত্ৰীৰ ভূমিকা
- ‘ৰাজনৈতিক ভূমিকম্প’ বুলি খ্যাত ১৯৬৭ চনৰ নিৰ্বাচন
- কংগ্ৰেছ দলৰ বিভাজন আৰু চিণ্ডিকেটৰ ভূমিকা
- ইন্দিৰা গান্ধীৰ উত্থান আৰু তেওঁৰ সমাজবাদী নীতিসমূহ
- ‘গৰিবী হটাও’ শ্লোগান আৰু ১৯৭১ চনৰ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছৰ বিজয়
🎯 অস্পীন একাডেমীৰ সুবিধা:
- AHSEC Class 12-ৰ নতুন পাঠ্যক্ৰম অনুসৰি সম্পূৰ্ণ সমাধান
- পৰীক্ষাৰ বাবে সহজ, সুসংগঠিত আৰু সঠিক উত্তৰ
- অসমীয়া মাধ্যমে শিক্ষাৰ্থীৰ বাবে সুবিধাজনক ভাষা আৰু উদাহৰণ
- ভাৰতীয় ৰাজনীতিৰ এক জটিল সময়ৰ স্পষ্ট বিশ্লেষণ
Class 12 Political Science (ৰাজনীতি বিজ্ঞান) AHSEC 2nd Year | Chapter-wise Solutions PDF
Limited Time Offer!
(For AHSEC Class 12 Political Science, 2nd Year)
Get chapter-wise solutions PDF for Class 12 Political Science (Assamese Medium) curated as per latest AHSEC syllabus.
Perfect for exam-focused preparation with clear answers, explanations, and diagrams in Assamese.
Ideal for homework, self-study, and revision.
অধ্যায় – ৫
কংগ্ৰেছ ব্যৱস্থাৰ প্ৰতি অহা প্রত্যাহ্বান আৰু ইয়াৰ
পুনঃপ্রতিষ্ঠা
(Challenges to and Restoration of the Congress System)
পাঠভিত্তিক প্রশ্নোত্তৰ
পাঠভিত্তিক অনুশীলনী (পাঠ্যপুথিৰ পৃষ্ঠা নং ১০০-১০১)
১। ১৯৬৭ চনৰ নিৰ্বাচনৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা তলৰ কোনটো/কোনকেইটা বাক্য শুদ্ধ?
(ক) কংগ্রেছ দলে লোকসভাৰ নিৰ্বাচনত জয়লাভ কৰিছিল যদিও ৰাজ্য বিধানসভাৰ বাবে হোৱা নিৰ্বাচনত বহু ৰাজ্যত পৰাজিত হৈছিল।
(খ) কংগ্ৰেছ দল লোকসভা আৰু ৰাজ্য বিধানসভাৰ বাবে হোৱা নিৰ্বাচনত পৰাজিত হৈছিল।
(গ) কংগ্রেছ দলে লোকসভাত সংখ্যাগৰিষ্ঠতা হেৰুৱাইছিল যদিও অন্য ৰাজনৈতিক দলৰ সহযোগত চৰকাৰ গঠন কৰিছিল।
(ঘ) কংগ্রেছ দলে পূর্বতকৈ বেছি আসন লাভ কৰি কেন্দ্ৰত পুনৰ ক্ষমতা দখল কৰিছিল।
উত্তৰঃ (ক) কংগ্রেছ দলে লোকসভাৰ নিৰ্বাচনত জয়লাভ কৰিছিল যদিও ৰাজ্য বিধানসভাৰ বাবে হোৱা নির্বাচনত বহু ৰাজ্যত পৰাজিত হৈছিল।
২। তলত উল্লেখ কৰা কথাবিলাক মিলোৱাঃ—
|
(ক) ছিণ্ডিকেট (খ) দলত্যাগ (গ) শ্ল’গান (ঘ) কংগ্ৰেছ বিৰোধীবাদ |
১। এজন জন প্রতিনিধিয়ে যি দলৰ দলীয় প্রতীক চিহ্ন লৈ নির্বাচিত হৈছে, সেই দল ত্যাগ কৰা কাৰ্য। ২। এটা চিত্তাকর্ষক খণ্ডবাক্য যি জনগণৰ মনোযোগ আকর্ষণ কৰে। ৩। ভিন্ন আদৰ্শৰ অনুগামী ৰাজনৈতিক দলে কংগ্ৰেছ দল আৰু ইয়াৰ নীতিৰ বিৰোধিতা কৰাৰ উদ্দেশ্যে একজোঁট হোৱা। ৪। কংগ্ৰেছ দলৰ ভিতৰৰ কেইজনমান শক্তিমন্ত আৰু প্ৰভাৱশালী নেতাৰ এটা গোট। |
|---|
উত্তৰঃ (ক)-(৪), (খ)-(১), (গ)-(২), (ঘ)-(৩)
৩। নিম্নলিখিত শ্ল’গানসমূহৰ লগত কাৰ কাৰ নাম জড়িত হৈ আছে?
(ক) জয় জোবান, জয় কিষাণ
(খ) ইন্দিৰা হটাও।
(গ) গৰিবী হটাও।
উত্তৰঃ (ক) লাল বাহাদুৰ শাস্ত্রী
(খ) মহামিত্র জোঁট
(গ) ইন্দিৰা গান্ধী
৪। ১৯৭১ চনৰ মহামিত্ৰ জোঁট বিষয়ক তলৰ কোনটো বাক্য শুদ্ধ?
মহামিত্র জোঁটঃ
(ক) অ-কংগ্রেছী আৰু অ-কমিউনিষ্ট দলবোৰ মিলি গঠন কৰিছিল।
(খ) এটা স্পষ্ট ৰাজনৈতিক আৰু আদর্শগত কার্যসূচী আছিল।
(গ) সকলো অ-কংগ্ৰেছী ৰাজনৈতিক দল মিলি গঠন হৈছিল।
উত্তৰঃ (ক) অ-কংগ্রেছী আৰু অ-কমিউনিষ্ট দলবোৰ মিলি গঠন কৰিছিল।
৫। এটা ৰাজনৈতিক দলে আভ্যন্তৰীণ বিবোধসমূহ কেনেদৰে মীমাংসা কৰা উচিত? ইয়াত কিছুমান উপায় উল্লেখ কৰা হৈছে। প্রত্যেকটো উপায়ৰ বিষয়ে চিন্তা কৰা আৰু প্রত্যেকটোৰে সুবিধা-অসুবিধাসমূহ তালিকাভুক্ত কৰা।
(ক) দলৰ সভাপতিৰ পদাংক অনুসৰণ কৰা।
(খ) সংখ্যাগৰিষ্ঠ গোটটোৰ কথা শুনা
(গ) প্রত্যেকটো বিষয়তে গোপন বেলটৰ জৰিয়তে হোৱা ভোটৰ মাধ্যমৰে সিদ্ধান্ত লোৱা।
(ঘ) দলৰ জ্যেষ্ঠ আৰু অভিজ্ঞ নেতাৰ পৰামৰ্শ লোৱা।
উত্তৰঃ
সুবিধাসমূহঃ
(ক) দলৰ সভাপতিৰ পদাংক অনুসৰণ কৰাৰ ফলত দলত একতা আৰু সংহতি ৰক্ষা হয়।
(খ) এটা ভাল দলে দলৰ সংখ্যাগৰিষ্ঠ গোটটোৰ কথা শুনাৰ লগতে প্ৰতিটো গোটবে কথা শুনে।
(গ) প্রত্যেকটো বিষয় গোপন বেলটৰ জৰিয়তে হোৱা ভোটৰ মাধ্যমৰে সিদ্ধান্ত লৈ দলৰ মাজত চলা সংঘর্ষ কমাব পাৰে।
(ঘ) দলৰ জ্যেষ্ঠ আৰু অভিজ্ঞ নেতাৰ পৰামৰ্শ লৈ আঁসোৱাহ যথেষ্ট পৰিমাণে দূৰ কৰিব পাৰে।
অসুবিধাসমূহঃ
(ক) দলৰ সভাপতিৰ পদাংক অনুসৰণ কৰিলে দলীয় স্বার্থত ব্যাঘাত জন্মিব পাৰে।
(খ) সংখ্যাগৰিষ্ঠ গোটটোৰ কথা নুশুনিলে দলত সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।
(গ) প্রত্যেকটো বিষয়তে গোপন বেলটৰ জৰিয়তে হোৱা ভোটৰ মাধ্যমৰে সিদ্ধান্ত লোৱা সম্ভৱ
নহয়। মুকলিভাবে আলোচনা কৰি কিছুমান বিষয়ত একক সিদ্ধান্তলৈ অহা উচিত। (ঘ) দলৰ জ্যেষ্ঠ আৰু অভিজ্ঞ নেতাৰ কথা নুশুনিলে যথেষ্ট ভুল হোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে।
৬। তলৰ কোনটো কাৰক ১৯৬৭ চনৰ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছৰ পৰাজয়ৰ বাবে জগৰীয়া? তোমাৰ উত্তৰৰ সপক্ষে যুক্তি দিয়া।
(ক) কংগ্ৰেছ দলত সম্মোহনী ক্ষমতা থকা নেতাৰ অভাব।
(খ) কংগ্ৰেছ দলত হোৱা বিভাজন।
(গ) আঞ্চলিক, নৃগোষ্ঠীয় আৰু সাম্প্রদায়িক গোটসমূহৰ ক্রমবর্ধমান গতিশীলতা।
(ঘ) অ-কংগ্ৰেছী দলবোৰৰ মাজত একজোঁট হোৱাৰ প্রবণতা বৃদ্ধি পোবা।
(ঙ) কংগ্ৰেছ দলত থকা আভ্যন্তৰীণ মতবিৰোধ।
উত্তৰঃ (ক) এইটো সত্য যে ১৯৬৭ চনৰ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছ দলৰ দুৰ্বল প্ৰদৰ্শনৰ এক মূল কাৰণ আছিল আকৰ্ষণীয় ব্যক্তিত্বসম্পন্ন নেতাৰ অভাৱ। প্ৰথম, দ্বিতীয় আৰু তৃতীয় সাধাৰণ নিৰ্বাচনত পণ্ডিত জৱাহৰলাল নেহৰুৰ নেতৃত্বত দলে যথেষ্ট সংখ্যক ভোট লাভ কৰিছিল। কিন্তু ১৯৬৭ চনৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনত দলটোৱে নেহৰুৰ দৰে এজন মহান নেতাৰ স্থান পূৰণ কৰিব পৰা উপযুক্ত প্ৰাৰ্থী প্ৰক্ষেপ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাছিল।
(খ) যদিও আনুষ্ঠানিকভাৱে বিভাজন ১৯৬৯ চনত হৈছিল, তথাপিও কংগ্ৰেছ দলৰ অভ্যন্তৰীণ ফাট মেলা কাৰ্যই ১৯৬৭ চনৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছৰ শোচনীয় পৰাজয়ৰ এক অন্যতম কাৰণ আছিল। কংগ্ৰেছৰ ভিতৰতে থকা ‘ছিণ্ডিকেট’ নামৰ জ্যেষ্ঠ নেতাসকলৰ গোটে দলীয় কাৰ্যকলাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। দলৰ ভিতৰত হোৱা এই ক্ষমতাৰ খেল আৰু বিভাজনে বহু সদস্যক অসন্তুষ্ট কৰি তুলিছিল।
(গ) আঞ্চলিক, নৃগোষ্ঠীয় আৰু সাম্প্ৰদায়িক গোটসমূহৰ বৰ্ধিত সক্ৰিয়তাও এই শোচনীয় অৱস্থাৰ অন্যতম কাৰণ আছিল। কিয়নো বহুতো গোটৰ ধাৰণা আছিল যে ৰাজনৈতিক ক্ষমতা দখল কৰিব নোৱাৰিলে চৰকাৰৰ পৰা তেওঁলোকৰ দাবীসমূহ আদায় কৰিব নোৱাৰি।
(ঘ) অ-কংগ্ৰেছী দলসমূহৰ মাজত ঐক্যবদ্ধ হোৱাৰ প্ৰৱণতা বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলত কংগ্ৰেছে লাভ কৰা আসনৰ সংখ্যা কমি আহিছিল। অ-কংগ্ৰেছী আৰু অ-সাম্যবাদী দলসমূহৰ দ্বাৰা গঠিত ‘মহা মিত্ৰজোঁট’ৰ দৰে গঠনে সাধাৰণ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছৰ বহু সংখ্যক আসন লাভ কৰাৰ সম্ভাৱনাক নস্যাৎ কৰিছিল।
(ঙ) কংগ্ৰেছ দলৰ ভিতৰত থকা আন্তঃ-দলীয় মতবিৰোধেও সাধাৰণ আৰু ৰাজ্যিক নিৰ্বাচনত দলৰ পৰাজয়ৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট অৰিহণা যোগাইছিল।
৭। ১৯৭০ দশকৰ প্ৰথমার্ধত ইন্দিৰা গান্ধী চৰকাৰৰ জনপ্রিয়তা বৃদ্ধি পোৱাৰ কাৰকবোৰ কি কি?
উত্তৰঃ ইন্দিৰা গান্ধী আছিল ভাৰতৰ তৃতীয়গৰাকী প্ৰধানমন্ত্ৰী। লাল বাহাদুৰ শাস্ত্ৰীৰ মৃত্যুৰ পিছত ১৯৬৬ চনত তেওঁ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ পদভাৰ গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথম শাসনকাল ১৯৬৬ চনৰ পৰা ১৯৭৭ চনলৈ চলিছিল। ১৯৭০-ৰ দশকৰ প্ৰথমাৰ্ধত বিভিন্ন জনমুখী আঁচনি গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে তেওঁ সৰ্বাধিক জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল। তেওঁৰ চৰকাৰৰ জনপ্ৰিয়তা বৃদ্ধিত অৰিহণা যোগোৱা কিছুমান মুখ্য কাৰক আছিল:
(ক) তেওঁ গ্ৰহণ কৰা জনমুখী কাৰ্যসূচী, যেনে “গৰিবী হটাও” (দৰিদ্ৰতা নিৰ্মূল কৰা) শ্ল’গানৰ দৰে সমাজৰ দুৰ্বল শ্ৰেণীৰ উন্নয়নমূলক দিশৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰখা পদক্ষেপ।
(খ) দৰিদ্ৰ তথা বিভিন্ন সুবিধাৰ পৰা বঞ্চিত শ্ৰেণীসমূহৰ বাবে প্ৰৱৰ্তন কৰা বিভিন্ন সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক কল্যাণমূলক আঁচনিসমূহ।
(গ) ১৯৭১ চনৰ বাংলাদেশ যুদ্ধত পাকিস্তানৰ বিৰুদ্ধে ভাৰতৰ বিজয়।
(ঘ) প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে তেওঁৰ শাসনকালত দেশৰ শাসন ব্যৱস্থা সু-সংগঠিত আৰু লক্ষ্য নিৰ্ধাৰিত আছিল।
(ঙ) ১৯৭১ চনৰ ভাৰত-পাকিস্তান যুদ্ধত ইন্দিৰা গান্ধীৰ সফল নেতৃত্বৰ ফলত আন্তৰ্জাতিক পৰ্যায়ত ভাৰতৰ মৰ্যাদা যথেষ্ট উন্নত হৈছিল।
(চ) তেওঁৰ শাসনকালত ভাৰতে উদ্যোগ, কৃষি, বাণিজ্য, প্ৰতিৰক্ষা, মহাকাশ গৱেষণা, আণৱিক শক্তি উৎপাদন আদি ক্ষেত্ৰত উল্লেখযোগ্য অগ্ৰগতি লাভ কৰিছিল।
(ছ) ১৪ টাকৈ বাণিজ্যিক বেংকৰ ৰাষ্ট্ৰীয়কৰণে ইন্দিৰা গান্ধীক বহুতৰ মাজত প্ৰশংসাৰ পাত্ৰ কৰি তুলিছিল।
(জ) ইন্দিৰা গান্ধীৰ অনুমোদনত ১৯৭৪ চনত হোৱা প্ৰথমটো পাৰমাণৱিক পৰীক্ষণে ভাৰতক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ক্ষেত্ৰত এক বিশেষ মৰ্যাদা লাভ কৰাত সহায় কৰিছিল।
৮। ষাঠিৰ দশকৰ কংগ্ৰেছ দলৰ প্ৰেক্ষাপটত “ছিণ্ডিকেট” শব্দই কি বুজায়? কংগ্রেছ দলত ছিন্ডিকেটে কেনে ভূমিকা পালন কৰিছিল?
উত্তৰঃ ১৯৬৪ চনৰ পৰা ১৯৭১ চনলৈকে কংগ্ৰেছ দলৰ কাৰ্যকলাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা এচাম জ্যেষ্ঠ কংগ্ৰেছী নেতাৰ অনানুষ্ঠানিক গোটক ‘কংগ্ৰেছ ছিণ্ডিকেট’ বুলি কোৱা হৈছিল। তামিলনাডুৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী তথা কংগ্ৰেছ দলৰ তদানীন্তন সভাপতি কে. কামৰাজৰ নেতৃত্বত এই কংগ্ৰেছ ছিণ্ডিকেটৰ সৃষ্টি হৈছিল। এই ছিণ্ডিকেটত বোম্বেৰ এছ. কে. পাটিল, অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ এন. সঞ্জীৱ ৰেড্ডী, মহীশূৰৰ এছ. নিজালিংগাপ্পা, পশ্চিমবংগৰ অতুল্য ঘোষ আদিৰ দৰে কেইবাগৰাকীও প্ৰভাৱশালী নেতা অন্তৰ্ভুক্ত আছিল। ১৯৬৬ চনৰ পৰা ১৯৭১ চনলৈকে এই গোটটোৱে কংগ্ৰেছ দলৰ সাংগঠনিক দিশটো নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল আৰু দলৰ ভিতৰতে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ শক্তি হিচাপে প্ৰতিষ্ঠিত হৈ পৰিছিল। লাল বাহাদুৰ শাস্ত্ৰী আৰু ইন্দিৰা গান্ধী, দুয়োগৰাকীয়েই এই ছিণ্ডিকেটৰ সমৰ্থনতহে ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হ’বলৈ সক্ষম হৈছিল। ইন্দিৰা গান্ধীৰ প্ৰথমখন মন্ত্ৰী পৰিষদ গঠন, নীতি নিৰ্ধাৰণ আৰু সেইবোৰৰ কাৰ্যকৰণৰ ক্ষেত্ৰত এই গোটটোৱে এক নিৰ্ণায়ক ভূমিকা পালন কৰিছিল। পিছলৈ কংগ্ৰেছ দলত হোৱা বিভাজন মূলতঃ এই জ্যেষ্ঠ নেতাসকলৰ দ্বাৰা পৰিচালিত প্ৰবীণ কংগ্ৰেছী আৰু ইন্দিৰা গান্ধীৰ নেতৃত্বত থকা নবীন কংগ্ৰেছীসকলৰ মাজত থকা নীতি আৰু আদৰ্শৰ পাৰ্থক্যৰ কাৰণেই সংঘটিত হৈছিল।
৯। ১৯৬৯ চনত কোনবোৰ মূল ইছ্যুকলৈ কংগ্রেছ দল বিভাজিত হৈছিল?
উত্তৰঃ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ বাবে ১৯৬৯ চনটো এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বছৰ আছিল, কিয়নো স্বাধীনতাৰ পিছত এই বছৰটোতে দলটোত প্ৰথমটো বৃহৎ বিভাজন সংঘটিত হয়। কংগ্ৰেছ ছিণ্ডিকেট আৰু ইন্দিৰা গান্ধীৰ সমৰ্থকসকলৰ মাজত সৃষ্টি হোৱা গভীৰ বিৰোধে এই বিভাজনৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিছিল।
মূল ইছ্যুসমূহ আছিল:
১) ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচনৰ প্ৰাৰ্থিত্ব: ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি জাকিৰ হুছেইনৰ মৃত্যুৰ পিছত, কে. কামৰাজ, এছ. নিজালিংগাপ্পা আদি জ্যেষ্ঠ নেতাসকলেৰে গঠিত কংগ্ৰেছ ছিণ্ডিকেটে তদানীন্তন লোকসভাৰ অধ্যক্ষ এন. সঞ্জীৱ ৰেড্ডীক ৰাষ্ট্ৰপতি পদৰ বাবে কংগ্ৰেছ দলৰ প্ৰাৰ্থী হিচাপে মনোনীত কৰে। কিন্তু প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীয়ে এই প্ৰাৰ্থিত্বক সমৰ্থন নকৰি সেই সময়ৰ উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি ভি. ভি. গিৰিক নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থী হিচাপে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে।
২) দলীয় নিৰ্দেশনা উলংঘা: তদানীন্তন কংগ্ৰেছ দলৰ সভাপতি এছ. নিজালিংগাপ্পাই দলৰ সকলো সাংসদ আৰু বিধায়কলৈ দলীয় নিৰ্দেশনা জাৰি কৰি কংগ্ৰেছৰ আনুষ্ঠানিক প্ৰাৰ্থী সঞ্জীৱ ৰেড্ডীক ভোটদান কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে আৰু ইন্দিৰা গান্ধীৰ সমৰ্থিত প্ৰাৰ্থীগৰাকীক ভোট নিদিবলৈ উনুকিয়াই দিয়ে।
৩) বিবেক ভোটৰ আহ্বান: আনহাতে, ইন্দিৰা গান্ধীয়ে মুকলিকৈ “বিবেক ভোট”ৰ আহ্বান জনায়। ইয়াৰ অৰ্থ আছিল যে কংগ্ৰেছ দলৰ সাংসদ আৰু বিধায়কসকলে তেওঁলোকৰ নিজৰ ইচ্ছা আৰু বিবেক অনুযায়ী ভোটদান কৰিব পাৰিব।
৪) নিৰ্বাচনৰ ফলাফল আৰু বহিষ্কাৰ: নিৰ্বাচনত ইন্দিৰা গান্ধীৰ সমৰ্থিত প্ৰাৰ্থী ভি. ভি. গিৰিয়ে জয়লাভ কৰে, যাৰ ফলত কংগ্ৰেছৰ আনুষ্ঠানিক প্ৰাৰ্থীগৰাকী পৰাজিত হয়। এই ফলাফলে দল বিভাজনৰ চূড়ান্ত ৰূপ দিয়ে আৰু কংগ্ৰেছ দলৰ সভাপতিয়ে প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীক দলৰ পৰা বহিষ্কাৰ কৰে। কিন্তু ইন্দিৰা গান্ধীয়ে দাবী কৰে যে তেওঁৰ গোটটোৱেহে প্ৰকৃততে কংগ্ৰেছ দলক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।
এইদৰে, তেওঁৰ সমৰ্থকসকল কংগ্ৰেছ (R) বা নতুন কংগ্ৰেছ হিচাপে জনাজাত হৈ পৰে আৰু ছিণ্ডিকেটৰ নেতাসকলৰ গোটটো কংগ্ৰেছ (O) বা পুৰণি কংগ্ৰেছ হিচাপে চিহ্নিত হয়।
১০। তলত দিয়া কথাখিনি পঢ়া আৰু প্রশ্নবোৰৰ উত্তৰ সন্ধান কৰাঃ
“নেহৰুৱে এৰি যোৱা যুক্তৰাষ্ট্ৰীয়, গণতান্ত্রিক আৰু আদর্শগত ধাৰণাৰে পুষ্ট কংগ্ৰেছ দলক ইন্দিৰা গান্ধীয়ে অতিকেন্দ্রিক আৰু অ-গণতান্ত্রিক দললৈ ৰূপান্তৰিত কৰিলে। কিন্তু সেইটো সম্ভব নহ’লহেঁতেন-যদিহে ইন্দিৰা গান্ধীয়ে সামাগ্রিকভাবে ৰাজনীতিৰ প্ৰকৃতিয়েই সলনি কৰি নিদিলেহেঁতেন। এই নতুন সস্তীয়া জনপ্রিয়তা লাভৰ ৰাজনীতিয়ে ৰাজনৈতিক আদর্শক কেবল মাত্ৰ নিৰ্বাচনী যুঁজৰ আখৰা, শ্ল’গানক কেৱল জনতাৰ মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা (শ্ল’গানক চৰকাৰী নীতিলৈ ৰূপান্তৰিত নকৰা) লৈ ৰূপান্তৰিত কৰিলে। ১৯৭০ৰ দশকৰ আবস্তুণিতে কংগ্রেছ দলে লাভ কৰা বিশাল জয়ৰ উদযাপন কৰি থকাৰ মাজতে এটা ৰাজনৈতিক সংগঠন হিচাপে কংগ্ৰেছ দলৰ মৃত্যু হৈছিল।”
(ক) লেখকৰ মতে নেহৰু আৰু ইন্দিৰা গান্ধীৰ সুদীপ্ত কার্যকৌশলৰ মাজৰ পাৰ্থক্য কেনে?
উত্তৰঃ লেখকৰ মতে, পণ্ডিত জৱাহৰলাল নেহৰুৱে কংগ্ৰেছ দলটোক যুক্তৰাষ্ট্ৰীয়, গণতান্ত্ৰিক আৰু আদৰ্শভিত্তিক ধাৰণাৰে গঢ় দিছিল। ইয়াৰ বিপৰীতে, ইন্দিৰা গান্ধীয়ে কংগ্ৰেছক অতিকেন্দ্ৰিক আৰু অ-গণতান্ত্ৰিক দলীয় সংগঠনলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিছিল।
(খ) কিয় লেখকে ৭০ ৰ দশকতে কংগ্ৰেছ দলৰ মৃত্যু হৈছিল বুলি কৈছে?
উত্তৰঃ লেখকে ৭০-ৰ দশকতে কংগ্ৰেছ দলৰ মৃত্যু হোৱা বুলি কোৱাৰ কাৰণ হৈছে যে ইন্দিৰা গান্ধীয়ে তেওঁৰ শাসনকালত কংগ্ৰেছক কেৱল এজন নেতাভিত্তিক দললৈ পৰিৱৰ্তন কৰিছিল। অৰ্থাৎ, এইটো এটা এনেকুৱা দললৈ ৰূপান্তৰিত হৈছিল যাৰ ভাগ্য কেৱল এগৰাকী ব্যক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আছিল, আৰু এই ব্যক্তিগৰাকী আছিল ইন্দিৰা গান্ধী। তেওঁৰ ৰাজনীতিয়ে আদৰ্শক নিৰ্বাচনী কৌশললৈ আৰু শ্ল’গানক কেৱল জনমত আকৰ্ষণৰ আহিলালৈহে ৰূপান্তৰিত কৰিছিল, যি এক সংগঠিত ৰাজনৈতিক দলৰ মূল নীতিৰ পৰা আঁতৰি আহিছিল।
(গ) কংগ্ৰেছ দলত হোৱা পৰিবৰ্তনে কেনেধৰণে অন্য দলবোৰৰ ওপৰত ক্ৰিয়া কৰিছিল?
উত্তৰঃ কংগ্ৰেছ দলত হোৱা এই পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰভাৱ অন্যান্য ৰাজনৈতিক দলসমূহৰ ওপৰতো পৰিছিল, কিয়নো এই দলসমূহেও সামগ্ৰিকভাবে দলক গুৰুত্ব দিয়াৰ পৰিৱৰ্তে নিৰ্দিষ্ট কিছুমান নেতাকহে অধিক প্ৰাধান্য দিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। ই ৰাজনীতিত নেতা-কেন্দ্ৰিকতাৰ ধাৰাটোক অধিক শক্তিশালী কৰি তুলিছিল।
কংগ্ৰেছ ব্যৱস্থাৰ প্ৰত্যাহ্বান – সঘনাই সোধা প্ৰশ্ন
Get Free NCERT PDFs
If you want to download free PDFs of any chapter, click the link below and join our WhatsApp group:
