Class 8 বিজ্ঞান অধ্যায় ৫ – দহন আৰু শিখা | SCERT Assam (Assamese Medium)
Class 8 বিজ্ঞান অধ্যায় ৫ – দহন আৰু শিখা (SCERT Assam – Assamese Medium)
এই অধ্যায়ত দহনৰ বিজ্ঞান, জুই লাগাৰ কাৰণ আৰু ইয়াৰ প্ৰতিৰোধৰ বিভিন্ন পদ্ধতি সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা হৈছে। অসমৰ গ্ৰাম্য অঞ্চলত জুইৰ ব্যৱস্থাপনাৰ বিষয়েও ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
✅ কি শিকিব:
- দহনৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰু ইয়াৰ আৱশ্যকীয় অংগসমূহ
- জ্বলন আৰু বিস্ফোৰণৰ পাৰ্থক্য
- অগ্নিনিৰ্বাপক যন্ত্ৰৰ প্ৰকাৰ আৰু ব্যৱহাৰ
- জুই নিয়ন্ত্ৰণৰ ঘৰুৱা পদ্ধতি
- ইন্ধনৰ দহনক্ষমতা
🎯 Ospin Academy-ৰ সুবিধা:
- SCERT পাঠ্যক্ৰমৰ সম্পূৰ্ণ সমাধান
- দহনৰ ৰাসায়নিক সমীকৰণ
- পৰীক্ষাত আহিব পৰা ৫ নম্বৰৰ প্ৰশ্ন
- অসমীয়া মাধ্যমৰ বাবে প্ৰায়োগিক উদাহৰণ
Class 8 Science (বিজ্ঞান) PDF Solutions 2025-26 | SCERT Assam
Download Class 8 Science (বিজ্ঞান) PDF with MCQs, textbook solutions, and extra questions for SCERT Assam 2025-26.
Class 8 Science
পাঠ – ৫ Ospin Academy
দহন আৰু শিখা
১) দহন সংঘটিত হবৰ বাবে আৱশ্যকীয় চৰ্ত বোৰৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰা ।
উত্তৰ:- দহন সংঘটিত হবৰ বাবে আৱশ্যকীয় চৰ্ত বোৰ হল –
ক) দাহ্য পদাৰ্থ হব লাগিব ।
খ) দহনৰ বাবে সহায়ক অক্সিজেনৰ উপস্থিতিৰ প্ৰয়োজন ।
গ) জ্বলন বিন্দু পাব লাগিব ।
২) খালী ঠাই পূৰ কৰা ।
ক) কাঠ আৰু কয়লাৰ দহনে বায়ুৰ ……………………. ঘটায়।
উত্তৰ:- প্ৰদূষণ ।
খ) ঘৰত ব্যৱহাৰ কৰা এবিধ জুলীয়া ইন্ধন হল ……………………. ।
উত্তৰ:- কেৰাছিন ।
গ) দহন আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে ইন্ধনক তাৰ ……………………. …………………….. লৈ নিশ্চয়কৈ তপতাব লাগে ।
উত্তৰ:- জ্বলন বিন্দু ।
ঘ) তেলৰ দ্বাৰা উৎপন্ন হোৱা জুইক …………………… ৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব নোৱাৰি।
উত্তৰ:- পানীৰ ।
৩) যান – বাহনত চি. এন. জি. ৰ ব্যৱহাৰে আমাৰ নগৰ বোৰত কিদৰে প্ৰদূষণ কমাইছে ব্যাখ্যা কৰা ।
উত্তৰ:- যান – বাহণত চি. এন. জি. ৰ ব্যৱহাৰে আমাৰ নগৰ বোৰত বহু পৰিমাণে প্ৰদূষণ কমাইছে । পেট্ৰল বা ডিজেলৰ দহনত কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ দৰে প্ৰদূষক উৎপন্ন হয় । কিন্তু চি. এন. জি. দহন কৰিলে এনে গেছ অতি সামান্য পৰিমাণেহে উৎপন্ন হয় । কাৰণ চি. এন. জি. অতি পৰিষ্কাৰ ইন্ধন ।
৪) ইন্ধন হিচাপে এল. পি. জি. আৰু কাঠ তুলনা কৰা ।
উত্তৰ:- ইন্ধন হিচাপে এল. পি. জি. আৰু কাঠৰ পাৰ্থক্য হল –
ক) এল. পি. জি. দহনত কোনো অৱশিষ্ট নৰয় আনহাতে কাঠ দহনত অবশিষ্ট থাকে । যাক ছাই বোলে ।
খ) এল. পি. জি. সহজে জ্বলি উঠে আনহাতে কাঠ সহজে জ্বলি নুঠে ।
গ) এল. পি. জি. ৰ জ্বলনাংক অতি কম আনহাতে কাঠৰ জ্বলনাংক বেছি ।
ঘ) এল. পি. জি. দহনত ধোঁৱা বেছি নোলায় আনহাতে কাঠ দহনত যথেষ্ট বেছি ধোঁৱা উৎপন্ন হয় ।
৫) কাৰণ দৰ্শোৱা –
ক) বৈদ্যুতিক আহিলা জড়িত জুইক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ পানী ব্যৱহাৰ কৰা নহয় ।
উত্তৰ:- বৈদ্যুতিক আহিলা জড়িত জুইক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ পানী ব্যৱহাৰ কৰা নহয় । কাৰণ পানী বিদ্যুতৰ সুপৰিবাহী । পানীৰে বিদ্যুৎ চালিত হৈ পানীৰে জুই নুমুৱা জনৰ বিপদ ঘটিব পাৰে । সেয়ে পানীৰে বৈদ্যুতিক আহিলা জড়িত জুইক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব নোৱাৰি ।
খ) ঘৰুৱা ব্যৱহাৰৰ বাবে কাঠতকৈ এল. পি. জি. অধিক ভাল ।
উত্তৰ:- এল. পি. জি. দহনে ধোঁৱাৰ সৃষ্টি নকৰে । পাত্ৰৰ তলিত কাজল নহয় । তাপ বেছিকৈ দিয়ে । এল. পি. জি. দহনত অবশিষ্ট বা ছাই উৎপন্ন নহয় । কিন্তু কাঠ দহনত ধোঁৱা ওলায়। পাত্ৰৰ তলিত কাজল হয় । তাপ উৎপন্ন হোৱাৰ মাত্ৰাও কম । কাঠ দহনত অৱশিষ্ট বা ছাই উৎপন্ন হয় ।
সেয়ে ঘৰুৱা ব্যৱহাৰৰ বাবে কাঠতকৈ এল. পি. জি. অধিক ভাল ।
গ) কাগজ এখনত সহজে জুই লাগে, আনহাতে এলুমিনিয়াম পাইপত মেৰিওৱা কাগজত সহজে নালাগে।
উত্তৰ:- কাগজৰ জ্বলনাংক কম আনহাতে এলুমিনিয়ামৰ জ্বলনাংক বেছি সেইবাবে কাগজ এখনত সহজে জুই লাগে, আনহাতে এলুমিনিয়াম পাইপত মেৰিওৱা কাগজত সহজে নালাগে ।
৬) মমবাতি শিখা এটাৰ চিত্ৰ আঁকি চিনহিত কৰা ।
উত্তৰ:-
মমবাতি শিখা এটাৰ চিত্ৰ
৭) ইন্ধনৰ কেল‘ৰি মান প্ৰকাশ কৰা একক টোৰ নাম লিখা ।
উত্তৰ:- ইন্ধনৰ কেল’ৰি মান প্ৰকাশ কৰা একক টোৰ নাম হল– কিল’জুল/ কিল’গ্ৰাম ( KJ/ kg ) ।
৮) কাৰ্বন ডাই অক্সাইডে কেনেকৈ জুই নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰে ব্যাখ্যা কৰা ।
উত্তৰ:- কাৰ্বন ডাই অক্সাইড অক্সিজেনতকৈ বহুত গধুৰ । কাৰ্বন ডাই অক্সাইড গেছে জুইক কম্বলৰ দৰে ঢাকি ধৰে । এনে হোৱাৰ বাবে বায়ুৰ অক্সিজেনৰ লগত জুইৰ সংযোগ বিচ্ছিন্ন হয়। অক্সিজেন অবিহনে জুই নজ্বলে । গতিকে জুইকুৰা নুমাই যায় । এইদৰে কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ দ্বাৰা জুই নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰে ।
৯) কেঁচা পাতৰ দম এটা পুৰিবলৈ টান কিন্তু শুকান পাতত সহজে জুই লাগে । ব্যাখ্যা কৰা ।
উত্তৰ:- শুকান পাতৰ জ্বলনাংক কম আনহাতে কেঁচা পাতৰ জ্বলনাংক বেছি । সেয়ে শুকান পাতৰ দম এটাত সোনকালে জুই লাগে, কিন্তু কেঁচা পাতৰ দমত সিমান সোনকালে জুই নালাগে ।
১০) সোণ আৰু ৰূপ গলাবলৈ সোণাৰী এজনে শিখাৰ কোনটো মণ্ডল ব্যৱহাৰ কৰে ? ব্যাখ্যা কৰা
উত্তৰ:- সোণ আৰু ৰূপ গলাবলৈ সোণাৰী এজনে শিখাৰ বৰ্হি মণ্ডলটো ব্যৱহাৰ কৰে । কাৰণ এই মণ্ডলৰ উত্তাপ সৰ্বাধিক । উষ্ণতা প্ৰায় ৮০০° চেলচিয়াছ আৰু এই মণ্ডলটো উজ্জ্বল নহয়।
১১) কোনো এটা পৰীক্ষাত ইন্ধন এটাৰ ৪.৫ কেজি পৰিমাণক সম্পূৰ্ণ ভাৱে পোৰা হল।
উৎপন্ন হোৱা তাপৰ পৰিমাণ ১৮০,০০০ KJ পোৱা গল । ইন্ধনটোৰ কেল’ ৰি মান গণনা কৰা ।
উত্তৰ:- ইয়াত ইন্ধনৰ ভৰ = ৪.৫ কেজি
উৎপন্ন তাপৰ পৰিমাণ = ১৮০,০০০ KJ
এতেকে ইন্ধনৰ কেল’ৰি মান হব = ১৮০,০০০ ÷ ৪.৫ = ৪০,০০০ KJ/Kg.
১২) মামৰ ধৰা প্ৰক্ৰিয়াটোক দহন বুলি কব পাৰি নে ? আলোচনা কৰা ।
উত্তৰ:- মামৰ ধৰা প্ৰক্ৰিয়াটোক দহন বুলি কব নোৱাৰি । এই প্ৰক্ৰিয়া এক ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া মাথোন । ইয়াত তাপ, শক্তি আৰু পোহৰ উভয়ে উৎপন্ন নহয় । দহনত তাপ, শক্তি আৰু পোহৰ উভয়ে উৎপন্ন হয় । সেয়ে মামৰ ধৰা প্ৰক্ৰিয়াটোক দহন বুলি কব নোৱাৰি ।
১৩) আবিদা আৰু ৰমেশে এটা পৰীক্ষা কৰি আছে যত বিকাৰত পানী তপতাব লাগে। আবেদাই মমবাতি শিখাৰ হালধীয়া অংশৰ ওচৰত বিকাৰটো ৰাখিলে । ৰমেশে শিখাটোৰ বহিৰতম অংশত বিকাৰটো ৰাখিলে । কাৰ পানীখিনি সোনকালে তপত হব।
উত্তৰ:- ৰমেশৰ পানী খিনি সোনকালে তপত হব । কাৰণ ৰমেশে শিখাৰ বহিঃ মণ্ডল অৰ্থাৎ নীলা মণ্ডল ব্যৱহাৰ কৰিছে। বহিঃ মণ্ডলৰ তাপ বেছি । আনহাতে অবিদাই হালধীয়া মণ্ডল ব্যৱহাৰ কৰিছে । হালধীয়া মণ্ডলৰ তাপ কম ।
Class 8 বিজ্ঞান অধ্যায় ৫ – সঘনাই সোধা প্ৰশ্ন
Get Free NCERT PDFs
If you want to download free PDFs of any chapter, click the link below and join our WhatsApp group:
