Class 12 Education Chapter 6 – মানসিক স্বাস্থ্য আৰু স্বাস্থ্যবিজ্ঞান – All Exercise Solutions | AHSEC (Assamese Medium)
দ্বাদশ শ্ৰেণী শিক্ষা – অধ্যায় ৬: মানসিক স্বাস্থ্য আৰু স্বাস্থ্যবিজ্ঞান – সম্পূৰ্ণ অনুশীলনী সমাধান (AHSEC – Assamese Medium, Latest Syllabus)
এই অধ্যায়ত মানসিক স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা, গুণগত মান, তথা স্বাস্থ্যবিজ্ঞানৰ মৌলিক বিষয় আলোচনা কৰা হৈছে। মানসিক স্বাস্থ্যৰ সঠিক পৰিচৰ্যা কেনেকৈ শিক্ষা আৰু দৈনিক জীৱনত গুৰুত্বপূর্ণ, সেই বিষয়ে বুজোৱা হৈছে। স্বাস্থ্য আৰু মানসিক সুস্থতাৰ বাবে উপযুক্ত পৰিবেশ, খাদ্য আৰু ব্যায়ামৰ প্ৰয়োজনীয়তা বৰ্ণনা কৰা হৈছে। Chapter QR Code: EDU12C6ASSAM। অস্পীন একেডেমী এই অধ্যায়ৰ সমাধানসমূহ সহজ ভাষাত সুস্পষ্ট ৰূপত উপলব্ধ কৰে।
✅ কি শিকিব:
- মানসিক স্বাস্থ্যৰ পৰিভাষা আৰু গুৰুত্ব
- সুস্থ মানসিক অৱস্থাৰ উপাদানসমূহ
- মানসিক সমস্যা আৰু তাৰ সমাধানৰ উপায়
- স্বাস্থ্যবিজ্ঞানৰ মৌলিক বিষয় আৰু ব্যক্তিগত পৰিচৰ্যা
- মানসিক আৰু শাৰীৰিক সুস্থতাৰ বাবে শিক্ষা ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰযোগ্য দিশসমূহ
🎯 অস্পীন একেডেমীৰ সুবিধা:
- AHSEC HS 2nd Year Education পাঠ্যক্ৰমৰ পূৰ্ণাঙ্গ সমাধান
- বিশদ অনুশীলনী আৰু প্ৰশ্নৰ বুজাবুজি
- অসমীয়া মাধ্যমৰ শিক্ষাৰ্থীৰ বাবে সহজ উদাহৰণ
- মানসিক স্বাস্থ্য আৰু স্বাস্থ্যবিজ্ঞান সম্পৰ্কীয় প্ৰাসংগিক তথ্য
- পৰীক্ষা প্ৰস্তুতিত সহায়ক টিপ্ছ
Class 12 Education (শিক্ষা) AHSEC Latest Syllabus | Assamese Medium Chapter-wise Solutions PDF
Special Offer!
Get thorough Class 12 Education (Assamese Medium) chapter-wise solutions PDF designed for AHSEC latest syllabus.
Includes clear answers, definitions, diagrams, and exam-focused explanations for strong preparation.
Ideal for self-study, homework, and quick revision.
গোট-৬
মানসিক স্বাস্থ্য আৰু স্বাস্থ্য-বিজ্ঞান
(Mental Health and Hygiene)
পাঠভিত্তিক প্রশ্নোত্তৰ
(TEXTUAL QUESTIONS AND ANSWERS)
১। মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞান বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞান (Mental Hygiene) হৈছে এটা বৈজ্ঞানিক প্ৰক্ৰিয়া যাৰ দ্বাৰা ব্যক্তিৰ মানসিক সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখা আৰু উন্নতি সাধন কৰাত সহায় কৰা হয়। ই মানৱ কল্যাণৰ কাৰ্যকলাপৰ সৈতে জড়িত, বিশেষকৈ মানসিক অসুস্থতাৰ নিবাৰণ (Prevention) আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ সংৰক্ষণ (Preservation) ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ই সমাজত বসবাস কৰা সকলো লোকৰ মাজত সুন্দৰ মানৱীয় সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিবলৈ ব্যক্তিৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। সেয়েহে, ইয়াক এটা স্বাস্থ্যকৰ জীৱন নিৰ্বাহৰ কলা বুলিও কোৱা হয়।
২। “হাইজিন” শব্দটো মূলতঃ — শব্দ।
উত্তৰঃ “হাইজিন” (Hygiene) শব্দটো মূলতঃ এটা গ্ৰীক শব্দ।
৩। স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ পৰিভাষাই কি বুজায়?
উত্তৰঃ স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ পৰিভাষাই “এটা স্বাস্থ্যকৰ জীৱন নিৰ্বাহৰ কলা” বুজায়।
৪। মানসিক স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা দিয়া। মানসিক স্বাস্থ্যৰ যিকোনো চাৰিটা উদ্দেশ্যৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা:
মানসিক স্বাস্থ্য হৈছে কোনো বেমাৰ-আজাৰ বা আঘাতৰ পৰা মানসিকভাৱে মুক্ত অৱস্থা। ইয়াক ব্যক্তি এজনৰ সুস্থ মানসিক অৱস্থা বুলিও ক’ব পাৰি, য’ত তেওঁ নিজৰ সক্ষমতা উপলব্ধি কৰে, জীৱনৰ স্বাভাৱিক চাপসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিব পাৰে, ফলপ্ৰসূভাৱে কাম কৰিব পাৰে আৰু নিজৰ সম্প্ৰদায়ৰ বাবে অৱদান আগবঢ়াব পাৰে।
হিলগাৰ্ডৰ ভাষাত: “মানসিক স্বাস্থ্য হৈছে মানসিক ৰোগৰ অনুপস্থিতি; অধিক সদৰ্থকভাৱে ক’বলৈ হ’লে ই হৈছে সমাযোজন, ফলদায়ক পূৰ্বাভিমুখীনতা আৰু আগ্ৰহৰ দ্বাৰা বিশেষভাৱে চিহ্নিত এটা অৱস্থা।”
মানসিক স্বাস্থ্যৰ উদ্দেশ্যসমূহ:
(ক) সকলো ধৰণৰ মানসিক ৰোগ আৰু আঘাতৰ পৰা মুক্ত কৰি ৰখা।
(খ) অধিক উন্নত তথা সন্তুুলিত ৰূপত ব্যক্তিত্বৰ বিকাশ সাধন কৰা।
(গ) ব্যক্তি এজনৰ মানসিক সম্ভাৱনাসমূহক সঠিকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰাত সহায় কৰা।
(ঘ) শিশুসকলক সকলো মানসিক অসুস্থতাৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখিবলৈ অভিভাৱকসকলৰ মাজত এটা বিবেকপূৰ্ণ তথা সহানুভূতিশীল মনোভাৱ গঢ়ি তোলা।
৫। মানসিক অসুস্থতাৰ যিকোনো দুটা কাৰণৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ মানসিক অসুস্থতাৰ দুটা প্ৰধান কাৰণ হৈছে:
(ক) সামাজিক তথা পাৰিপাৰ্শ্বিক কাৰণ:
বৰ্তমানৰ গতিশীল সমাজ ব্যৱস্থাত দৰিদ্ৰতা, কৰ্মহীনতা, সামাজিক বৈষম্য, কামৰ অত্যধিক বোজা, মানসিক চাপ (Stress), পাৰিবাৰিক সংঘাত আদিৰ দৰে বিভিন্ন কাৰণে ব্যক্তি এজনক মানসিকভাৱে অসুস্থ কৰি তুলিব পাৰে।
(খ) দৈহিক কাৰণ (Biological/Physical Causes):
নিৰ্দিষ্ট কিছুমান ভিটামিন তথা খনিজ পদাৰ্থৰ অভাৱত, আনুৱংশিক কাৰণত, বা অত্যধিক পৰিমাণৰ মাদক দ্ৰব্যৰ সেৱন আদিৰ ফলতো ব্যক্তি এজন মানসিকভাৱে অসুস্থ হৈ পৰিব পাৰে। তদুপৰি মগজুত আঘাতপ্ৰাপ্ত হোৱাৰ ফলতো মানসিক অসুস্থতা হ’ব পাৰে।
৬। মানসিকভাৱে অসুস্থ লোকসকলক সহায় কৰাৰ যিকোনো দুটা উপায়ৰ কথা উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ মানসিকভাৱে অসুস্থ লোকসকলক সহায় কৰাৰ দুটা উপায় হৈছে:
(ক) উপযুক্তভাৱে জীৱন নিৰ্বাহৰ পদ্ধতিৰ বিষয়ে প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰা: যাতে তেওঁলোকে নিজৰ সমস্যাসমূহ মোকাবিলা কৰিবলৈ নতুন কৌশল শিকিব পাৰে।
(খ) আৱেগিক আৰু সামাজিক প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিকাশ ঘটোৱা: তেওঁলোকৰ আৱেগিক বুজাবুজি বৃদ্ধি কৰা আৰু ইতিবাচক সামাজিক সম্পৰ্ক স্থাপনত সহায় কৰা।
৭। মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানে কি অধ্যয়ন কৰে?
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানে তলত উল্লেখ কৰা প্ৰধান সমস্যাসমূহ অধ্যয়ন কৰে:
(ক) মানসিক অসুস্থতাৰ কাৰণসমূহ আৰু ইয়াক নিবাৰণ বা প্ৰতিৰোধ কৰাৰ উপায়সমূহ।
(খ) স্বাস্থ্যকৰ জীৱন নিৰ্বাহৰ কলা আৰু সুন্দৰ মানৱীয় সম্পৰ্ক বজাই ৰখাৰ পদ্ধতি।
(গ) মূল্যবোধসমূহৰ গুৰুত্ব উপলব্ধি কৰা আৰু এটা অধিক উন্নত তথা সন্তুলিত জীৱন নিৰ্বাহৰ বাবে এইবোৰক অনুসৰণ কৰাৰ প্ৰণালীসমূহ।
(ঘ) মানসিক স্বাস্থ্য সংৰক্ষণ কৰিবলৈ গ্ৰহণ কৰিব পৰা বিভিন্ন উপায়, কলা-কৌশল তথা প্ৰক্ৰিয়াসমূহ।
৮। মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ যিকোনো দুটা সংজ্ঞা প্ৰদান কৰা।
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ দুটা সংজ্ঞা হৈছে:
(ক) কোভিলে (Coville): “মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞান হৈছে প্ৰাৰম্ভিক চিকিৎসা আৰু নিবাৰণৰ মাধ্যমেৰে মানসিক অসুস্থতাৰ ঘটনা দমনৰ বাবে তথা মানসিক স্বাস্থ্যৰ উন্নতি ঘটোৱাৰ বাবে উপযুক্ত কাৰ্যপন্থা সন্নিৱিষ্ট কৰি লোৱা এক বিজ্ঞান।”
(খ) ক্ৰো আৰু ক্ৰো (Crow and Crow): “মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞান হৈছে এনে এক বিজ্ঞান যিয়ে মানৱ কল্যাণৰ সৈতে জড়িত তথা মানৱ সম্পৰ্কৰ সকলোবোৰ ক্ষেত্ৰকে সামৰি লয়।”
৯। মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ যিকোনো দুটা উদ্দেশ্যৰ কথা উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ প্ৰধান উদ্দেশ্যসমূহ হৈছে:
(ক) প্ৰতিগৰাকী ব্যক্তি আৰু সামাজিক গোটৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ উন্নতি সাধন কৰা তথা ৰক্ষা কৰা।
(খ) ব্যক্তিত্বৰ বিকাশ আৰু জীৱনৰ অভিজ্ঞতাসমূহৰ মাজত থকা সম্পৰ্কসমূহ বুজাত সহায় কৰা।
(গ) মানসিকভাৱে অসুস্থ লোকসকলক সহায় কৰিব পৰাকৈ উপায় উদ্ভাৱন কৰা তথা প্ৰয়োগ কৰা।
১০। মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ কাৰ্যসমূহ কি কি?
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ কাৰ্যসমূহক তিনিটা প্ৰধান শাখাত আলোচনা কৰিব পাৰি:
(ক) প্ৰতিৰোধমূলক কাৰ্য (Preventive Function):
মানসিক অসুস্থতা, ব্যক্তিত্বৰ বিকাৰ আৰু সমাযোজনৰ সমস্যাসমূহ নিবাৰণ কৰাই হৈছে ইয়াৰ প্ৰধান কাম। ই সমস্যাসমূহৰ কাৰণসমূহ বুজাত আৰু এই বিকাৰসমূহ নিবাৰণ কৰিবলৈ গ্ৰহণ কৰিব পৰা মনোবৈজ্ঞানিক উপায়সমূহ উদ্ঘাটন কৰি উলিওৱাত সহায় কৰে (যেনে- শিশুসকলক উপযুক্ত ধৰণে পৰিপোষণ কৰা, উপযুক্ত জীৱন নিৰ্বাহ শৈল বাবে প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰা)।
(খ) প্ৰতিকাৰমূলক কাৰ্য (Curative/Remedial Function):
এই কাৰ্যৰ অন্তৰ্গত মানসিক অসুস্থতাৰ চিকিৎসা পদ্ধতিৰ ওপৰত গুৰুত্ব প্ৰদান কৰা হয়। ই মানসিক অসুস্থতা চিকিৎসা কৰাৰ কৌশল, ব্যক্তিত্বৰ বিকাৰ তথা সমাযোজন সমস্যাসমূহৰ সমাধানৰ লগতে ৰোগী এজনক সকাহ দিয়াৰ জ্ঞান প্ৰদান কৰে।
(গ) সংৰক্ষণমূলক কাৰ্য (Preservative Function):
এই কাৰ্যকলাপসমূহে ব্যক্তি এজনৰ সুস্থ মানসিক স্বাস্থ্য সংৰক্ষণ কৰাত সহায় কৰে। ই মানুহক মানসিক স্বাস্থ্য সংৰক্ষণ কৰিবলৈ গ্ৰহণ কৰিব পৰা বিভিন্ন উপায়, কলা-কৌশল তথা প্ৰক্ৰিয়াসমূহৰ জ্ঞান প্ৰদান কৰে, যাৰ অবিহনে ব্যক্তিজনে এটা সুন্দৰ, সমৃদ্ধ তথা সন্তুষ্টিমূলক সামাজিক জীৱন যাপন কৰিব নোৱাৰে।
১১। মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ যিকোনো তিনিটা লক্ষ্যৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ তিনিটা লক্ষ্য হৈছে:
(ক) মানসিক স্বাস্থ্য সংৰক্ষণ কৰাত সহায় কৰা।
(খ) ব্যক্তিত্বৰ বিকাশ সাধনৰ দ্বাৰা ব্যক্তি এজনক পৰিৱেশৰ সৈতে সুন্দৰভাৱে সমাযোজন কৰাত সহায় কৰা।
(গ) মানসিক দোষ-ত্ৰুটিসমূহ নিবাৰণ কৰা আৰু মানসিক অসুস্থতাৰ সৃষ্টি কৰিব পৰা সকলো ধৰণৰ ব্যক্তিত্বৰ বিকাৰসমূহৰ চিকিৎসাত সহায় কৰা।
১২। মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ পৰিসৰ ব্যাখ্যা কৰা।
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ পৰিসৰ অতি বহল (Wide)। ই মানৱ জীৱনৰ আৰম্ভণিৰ পৰা শেষলৈকে সকলো পৰ্যায়কে সামৰি লয়। ইয়াৰ অধ্যয়নৰ বিষয়সমূহ তলত দিয়া ধৰণে ব্যাখ্যা কৰিব পাৰি:
(ক) কাৰণ আৰু নিবাৰণৰ অধ্যয়ন: ই মানসিক বিকাৰ তথা অশান্তিৰ কাৰণসমূহ জনা আৰু বুজাৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰে। ই মানসিক বিকাৰসমূহ সংঘটিত হোৱা প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ গ্ৰহণ কৰিব পৰা উপায়সমূহৰ লগতে এনেধৰণৰ মানসিক অসুস্থতাৰ পৰা কেনেদৰে সকাহ লাভ কৰিব পাৰে তাৰ উপায়সমূহ ব্যাখ্যা কৰে।
(খ) ব্যক্তিত্বৰ বিকাশ আৰু সমাযোজন: মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানে সুন্দৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ বাবে যে প্ৰণালীৱদ্ধ আৰু সু-সামঞ্জস্যপূৰ্ণ ব্যক্তিত্বৰ বিকাশ অতি প্ৰয়োজনীয়, তাৰ গুৰুত্ব বুজাত সহায় কৰে।
(গ) সমাযোজনৰ ব্যৱস্থা: মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ অধীনত সমাযোজনৰ ব্যৱস্থাসমূহৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰা হয়। এই ব্যৱস্থাসমূহে মানসিক দ্বন্দ্বৰ উপশম বা হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে, যেনে- অৱদমন (Repression), নিৰোধ (Suppression), বোধন (Projection), অৱৰোহণ (Regression), পৰিৱৰ্তন (Displacement), উন্নীতকৰণ (Sublimation) আৰু যুক্তিযুক্তকৰণ (Rationalization) আদি।
(ঘ) সুস্থ জীৱনধাৰণ: ইয়াৰ অধ্যয়নে আমাক মানসিক সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ গুৰুত্ব উপলব্ধি কৰাত সহায় কৰে আৰু এটা সুস্থ, সন্তুষ্টিমূলক সামাজিক জীৱন যাপন কৰাৰ পথ দেখুৱায়।
গতিকে, মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ অধ্যয়নৰ পৰিসৰ কেৱল অসুস্থতাৰ চিকিৎসাতে সীমাবদ্ধ নহৈ, সমগ্ৰ মানৱ কল্যাণ আৰু জীৱনৰ সকলো ক্ষেত্ৰতে বিয়পি আছে।
১৩। মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানে আমাক কিদৰে সহায় কৰে?
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানৰ জ্ঞান থকাটো অতি গুৰুত্বপূর্ণ। ই আমাক তলত উল্লেখ কৰা ধৰণে সহায় কৰেঃ
(ক) ই আমাক মানসিক স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্ব সম্পর্কে অৱগত কৰায়।
(খ) ই আমাক মানসিকভাৱে সুস্বাস্থ্যৰ অধিকাৰী হৈ থকাৰ কৌশলসমূহৰ বিষয়ে অৱগত কৰায়।
(গ) মানসিকভাৱে স্বাস্থ্যৱান ব্যক্তিসকলৰ বৈশিষ্ট্যসমূহৰ বিষয়ে জনাত সহায় কৰে।
(ঘ) মানসিক অসুস্থতাৰ কাৰণসমূহৰ জ্ঞান প্রদান কৰে।
(ঙ) ই আমাক মানসিক উত্তেজনা বা সমস্যাসমূহৰ পৰা মুক্ত হোৱাৰ কৌশলসমূহৰ বিষয়ে শিক্ষিত কৰে।
(চ) মানসিক স্বাস্থ্য-বিজ্ঞানে আমাক লগতে মানসিক অসুস্থতা সম্পর্কে তলত উল্লেখ কৰা কথাবোৰৰ জ্ঞান প্রদান কৰেঃ
(i) মানসিক ৰোগসমূহ অধিকভাৱে বংশানুক্রমিকভাৱে হস্তান্তৰিত হয়।
(ii) এই ৰোগসমূহ জীৱনত কৰা কোনো ভুল কৰ্মৰ পৰিণতিস্বৰূপে উদ্ভৱ নহয়।
(iii) এইবোৰৰ চিকিৎসা সম্ভৱ।
(iv) এইবোৰ ৰোগ নিৰাময় কৰিব পৰা যায়।
(v) এনেধৰণৰ ৰোগসমূহে এজন ব্যক্তিক অস্বাভাৱিক ধৰণে আচৰণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰায়।
১৪। মানসিকভাৱে স্বাস্থ্যৱান লোক এগৰাকী কোন?
উত্তৰঃ মানুহে জীৱনত বহুতো জটিলতা আৰু প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হয়। এনেধৰণৰ পৰিৱৰ্তনশীল পৰিস্থিতিসমূহৰ সৈতে যিজন ব্যক্তিয়ে মানসিক উত্তেজনা বা দ্বন্দ্ব নোহোৱাকৈ সমাযোজন কৰিবলৈ সক্ষম হয়, তেনে ব্যক্তিকে মানসিকভাৱে স্বাস্থ্যৱান লোক বুলি ধৰা হয়। এনেধৰণৰ ব্যক্তিৰ ব্যক্তিত্ব সমাযোজনৰ সমস্যা নাথাকে আৰু জীৱনৰ বিভিন্ন পৰিস্থিতিসমূহৰ সৈতে সন্মুখীন হোৱাৰ সময়ত কোনোধৰণৰ মানসিক বিকাৰ বা অস্বাভাৱিকতা প্রদর্শন নকৰে। গতিকে এজন মানসিকভাৱে স্বাস্থ্যৱান লোক হৈছেঃ
(i) শাৰীৰিকভাৱে স্বাস্থ্যৱান।
(ii) মানসিকভাৱে শক্তিশালী।
(iii) আৱেগিকভাৱে স্থিৰ।
(iv) সামাজিকভাৱে সু-সমাযোজিত।
(V) সিদ্ধান্ত গ্রহণৰ ক্ষেত্ৰত অতি আত্মবিশ্বাসী।
১৫। এগৰাকী মানসিকভাৱে স্বাস্থ্যৱান লোকৰ যিকোনো তিনিটা বৈশিষ্ট্যৰ বিষয়ে লিখা।
উত্তৰঃ এগৰাকী মানসিকভাৱে স্বাস্থ্যৱান লোকক নিম্নোল্লিখিত বৈশিষ্ট্যসমূহৰ দ্বাৰা চিনাক্ত কৰিব পৰা যায়ঃ
(ক) শক্তিশালী ব্যক্তিত্ব।
(খ) আৱেগিক স্থিৰতা।
(গ) সমাযোজনৰ ক্ষেত্ৰত কোনো গুৰুতৰ সমস্যা নথকা।
(ঘ) শাৰীৰিকভাৱে স্বাস্থ্যৱান বা সুস্থ।
(ঙ) মানসিক অসুস্থতাৰ পৰা মুক্ত।
(চ) শক্তিশালী অভিৰোচন ক্ষমতা।
১৬। উপযুক্ত মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিকাশত বিদ্যালয়ৰ ভূমিকা বৰ্ণনা কৰা।
উত্তৰঃ শিশুসকলৰ ক্ষেত্ৰত উপযুক্ত মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিকাশত বিদ্যালয়ে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিকাশৰ বাবে বিদ্যালয়ে তলত উল্লেখ কৰা ধৰণৰ ভূমিকা পালন কৰেঃ
(ক) বিদ্যালয়ে শিশুসকলক মনোদৈহিক সামর্থ্য আৰু গুণসমূহ বিকাশ কৰাত সহায় কৰে।
(খ) শিশুসকলক সুস্থ মানসিক স্বাস্থ্যৰ মূল্য উপলব্ধি কৰাত সহায় কৰে।
(গ) তেওঁলোকে জীৱনত সন্মুখীন হ’ব পৰা মানসিক সমস্যাসমূহৰ বিষয়ে জ্ঞান প্রদান কৰে।
(ঘ) শিশুৰ ব্যক্তিত্ব সুস্থ আৰু সন্তুলিতভাৱে বিকাশত সহায় কৰে।
(ঙ) বিদ্যালয়ে শিশুসকলক আৱেগিকভাৱে শক্তিশালী হৈ উঠাত উৎসাহ প্রদান কৰে।
(চ) শিশুসকলক পৰিৱেশৰ সৈতে সঠিকভাৱে সমাযোজন কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা সম্পর্কে জ্ঞান প্ৰদান কৰাৰ লগতে সমাযোজনৰ উপায়সমূহৰ বিষয়েও অৱগত কৰে।
(ছ) শান্তিপূর্ণ জীৱন যাপনৰ বাবে মূল্যবোধসমূহ যে অতি প্রয়োজনীয় তাক উপলব্ধি কৰাত সহায় কৰে।
১৭। মানসিক অসুস্থতা নিবাৰণত বিদ্যালয়ৰ যিকোনো চাৰিটা ভূমিকাৰ কথা উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ মানসিক অসুস্থতা নিবাৰণ আৰু শিক্ষাৰ্থীৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ উন্নয়নত বিদ্যালয়সমূহে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। তলত ইয়াৰ চাৰিটা ভূমিকা উল্লেখ কৰা হ’ল:
১. ইতিবাচক আৰু সহায়ক পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা (Creating a Positive and Supportive Environment):
বিদ্যালয়ে শিক্ষাৰ্থীসকলৰ বাবে এটা নিৰাপদ, গ্ৰহণযোগ্য (Accepting) আৰু সহানুভূতিশীল পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা উচিত। এনে পৰিৱেশে শিক্ষাৰ্থীক নিজৰ আৱেগ আৰু সমস্যা মুকলিকৈ প্ৰকাশ কৰিবলৈ সাহস দিয়ে। শিক্ষকসকলে উচিত ব্যৱহাৰ, প্ৰশংসা আৰু উৎসাহ যোগোৱাৰ জৰিয়তে শিক্ষাৰ্থীৰ আত্মসন্মান বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
২. মানসিক স্বাস্থ্য শিক্ষা প্ৰদান কৰা (Providing Mental Health Education):
বিদ্যালয়ে পাঠ্যক্ৰমত মানসিক স্বাস্থ্য আৰু আৱেগিক বিকাশ সম্পৰ্কীয় বিষয়বস্তু অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব লাগে। এই শিক্ষাই শিক্ষাৰ্থীক মানসিক চাপ (Stress), আৱেগিক সমস্যা (Emotional Problems) আৰু সমাযোজনৰ কৌশলসমূহৰ বিষয়ে বুজিবলৈ সহায় কৰে। ইয়াৰ জৰিয়তে মানসিক অসুস্থতাৰ প্ৰতি থকা সামাজিক কু-সংস্কাৰ (Stigma) দূৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰি।
৩. পৰামৰ্শ সেৱা আৰু বিশেষ সেৱা উপলব্ধ কৰোৱা (Availability of Counseling Services):
বিদ্যালয়ত পেশাদাৰী মনোবিজ্ঞানী বা পৰামৰ্শদাতা (Counselor) নিযুক্ত কৰা উচিত, যিয়ে মানসিক চাপ, উদ্বেগ বা ব্যক্তিগত সমস্যাত ভুগি থকা শিক্ষাৰ্থীসকলক সঠিক পৰামৰ্শ আৰু ব্যক্তিগত সহায় আগবঢ়াব পাৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা প্ৰাথমিক অৱস্থাতে মানসিক বিকাৰসমূহ চিনাক্ত আৰু নিৰাময় কৰা সম্ভৱ হয়।
৪. ক্ৰীড়া আৰু সহ-পাঠ্যক্ৰম কাৰ্যসূচীৰ ব্যৱস্থা (Organizing Co-curricular Activities):
নিয়মিত ক্ৰীড়া, যোগ, ধ্যান আৰু বিভিন্ন সহ-পাঠ্যক্ৰম কাৰ্যসূচীৰ (যেনে- সংগীত, ছবি অঁকা, বিতৰ্ক) ব্যৱস্থা কৰা উচিত। এই কাৰ্যসূচীবোৰে শিক্ষাৰ্থীসকলক মানসিক চাপ উপশম কৰিবলৈ, সৃজনশীলতাৰ বিকাশ সাধন কৰিবলৈ আৰু সামাজিক দক্ষতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ সহায় কৰে, যি সুস্থ মানসিক স্বাস্থ্যৰ বাবে অপৰিহাৰ্য।
দ্বাদশ শ্ৰেণী শিক্ষা অধ্যায় ৬ – সঘনাই সোধা প্ৰশ্ন
Get Free NCERT PDFs
If you want to download free PDFs of any chapter, click the link below and join our WhatsApp group:
