Class 11 ৰাজনীতি বিজ্ঞান অধ্যায় ১৮ – ধৰ্মনিৰপেক্ষতা – সম্পূৰ্ণ প্ৰশ্নোত্তৰ সহ | AHSEC (ASSEB) অসমীয়া মাধ্যম
এঘাৰ শ্ৰেণীৰ ৰাজনীতি বিজ্ঞান অধ্যায় ১৮ – ধৰ্মনিৰপেক্ষতা সম্পূৰ্ণ সমাধান (AHSEC-ASSEB – অসমীয়া মাধ্যম)
ধৰ্মনিৰপেক্ষতা হৈছে এক ৰাজনৈতিক নীতি যিয়ে ৰাষ্ট্র আৰু ধৰ্মকলাৰ মাজত স্বতন্ত্ৰতা স্থাপন কৰে। এই নীতি অনুসৰি কোনো ধর্মক চৰকাৰৰ দ্বাৰা বেছি সন্মান বা প্ৰাধান্য নিদিয়া হয় আৰু সকলো ধৰ্মৰ লোকক সমান অধিকাৰ আৰু স্বাধীনতা প্ৰদান কৰা হয়। ভাৰতৰ সংবিধানে ধৰ্মনিৰপেক্ষতা স্বীকাৰ কৰিছে, যাৰ দ্বাৰা সকলো নাগৰিকৰ ধৰ্মীয় স্বাধীনতা সুনিশ্চিত হয়। এই অধ্যায়ে ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ অৰ্থ, বৈশিষ্ট্য, আৰু ভাৰতীয় সমাজত ইয়াৰ গুৰুত্ব আৰু প্ৰয়োগ বুজোৱা হৈছে।
✅ এই অধ্যায়ত কি শিকিব:
- ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ অৰ্থ আৰু নীতি
- ভাৰতীয় সংবিধানত ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ সুৰক্ষা
- ধৰ্মনিৰপেক্ষ ৰাষ্ট্ৰ আৰু ধৰ্মীয় স্বাধীনতা
- ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ
- ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ জন সমাজত প্ৰভাব
🎯 অস্পীন একেডেমীৰ সুবিধা:
- আধুনিক AHSEC (ASSEB) পাঠ্যক্ৰমৰ সম্পূৰ্ণ সমাধান
- প্ৰত্যেক প্ৰশ্নৰ স্পষ্ট আৰু বুজাব পৰা উত্তৰ
- অসমীয়া মাধ্যমৰ শিক্ষাৰ্থীৰ বাবে সুবিধাজনক ভাষা
- ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ আধুনিক অৰ্থ আৰু সামাজিক সত্য সাধাৰণ বিৱৰণ
Class 11 Political Science (ৰাজনীতি বিজ্ঞান) AHSEC/ASSEB Latest Syllabus | Assamese Medium Chapter-wise Solutions PDF
Limited Time Offer!
(For AHSEC/ASSEB Class 11 Political Science, Latest Syllabus)
Get complete preparation for Class 11 Political Science (Assamese Medium) with chapter-wise solutions PDF.
Includes detailed answers, definitions, solved examples, and conceptual explanations as per the latest AHSEC/ASSEB syllabus.
Perfect for self-study, homework help, and exam revision!
ধৰ্মনিৰপেক্ষতা (SECULARISM)
পাঠভিত্তিক প্রশ্নোত্তৰ
১। তোমাৰ মতে তলৰ কোনবোৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ ধাৰণাৰ লগত সুসংগত? কাৰণ দর্শোবা?
(ক) এটা ধর্মীয় গোটৰ অন্য এটা গোটৰ ওপৰত থকা প্ৰাধান্যতাৰ পৰা আঁতৰি থাকা।
উত্তৰঃ ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ ধাৰণাৰ লগত সুসংগত আৰু অসঙ্গত মন্তব্যসমূহ কাৰণসহ তলত উল্লেখ কৰা হ’ল:
(ক) এটা ধৰ্মীয় গোটৰ অন্য এটা গোটৰ ওপৰত থকা প্ৰাধান্যতাৰ পৰা আঁতৰি থকা।
সুসংগত (Consistent): হয়।
কাৰণ: ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ এক অন্যতম বৈশিষ্ট্য হৈছে আন্তঃ-ধৰ্মীয় সমতা (Inter-religious Equality)। ই এটা ধৰ্মীয় সম্প্ৰদায়ে আন এটা ধৰ্মীয় সম্প্ৰদায়ৰ ওপৰত কৰা আধিপত্য (Domination) ৰোধ কৰে।
(খ) ৰাষ্ট্ৰৰ স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ধৰ্ম।
সুসংগত নহয় (Inconsistent): নহয়।
কাৰণ: এখন ধৰ্মনিৰপেক্ষ ৰাষ্ট্ৰত কোনো ৰাষ্ট্ৰীয় ধৰ্ম নাথাকে। ৰাষ্ট্ৰই কোনো বিশেষ ধৰ্মক চৰকাৰী মৰ্যাদা নিদিয়ে।
(গ) ৰাষ্ট্ৰৰ সকলো ধৰ্মৰ প্ৰতি সমান সমৰ্থন।
সুসংগত (Consistent): হয়।
কাৰণ: ধৰ্মনিৰপেক্ষ ৰাষ্ট্ৰই সকলো নাগৰিকক ধৰ্মীয় স্বাধীনতা মঞ্জুৰ কৰে আৰু সকলো ধৰ্মকে সমানে গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ইয়াৰ উপৰি, ৰাষ্ট্ৰই সকলোবোৰ ধৰ্মীয় গোটক বিত্তীয় সাহায্যও আগবঢ়াব পাৰে (ভাৰতৰ ক্ষেত্ৰত)।
(ঘ) বিদ্যালয়ত বাধ্যতামূলক প্ৰাৰ্থনা।
সুসংগত নহয় (Inconsistent): নহয়।
কাৰণ: ভাৰতৰ কোনো ব্যক্তিকে ধৰ্মীয় বিষয়ত বল প্ৰয়োগ কৰিব পৰা নাযায়। কোনো চৰকাৰী বা চৰকাৰী সাহায্যপ্ৰাপ্ত শিক্ষানুষ্ঠানত কোনো নিৰ্দিষ্ট ধৰ্মীয় আচাৰ-অনুষ্ঠানত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰিব নোৱাৰি।
(ঙ) কোনো এক সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ বাবে আছুতীয়া শিক্ষা অনুষ্ঠানৰ অনুমতি প্ৰদান।
সুসংগত (Consistent): হয়।
কাৰণ: ভাৰতীয় সংবিধানে সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ ভাষা, ধৰ্ম আৰু সংস্কৃতি বিকশিত কৰাৰ উদ্দেশ্যে তেওঁলোকৰ বাবে আছুতীয়া শিক্ষানুষ্ঠান স্থাপন কৰিবলৈ অনুমতি প্ৰদান কৰিছে। এইটোৱে সংখ্যালঘুৰ অধিকাৰ ৰক্ষা কৰে।
(চ) চৰকাৰৰ দ্বাৰা মন্দিৰ পৰিচালনা কমিটীৰ নিযুক্তিকৰণ।
সুসংগত নহয় (Inconsistent): নহয়।
কাৰণ: মন্দিৰ বা অন্যান্য ধৰ্মীয় স্থানৰ পৰিচালনা ধৰ্মীয় গোটৰ ব্যক্তিগত বিষয় আৰু চৰকাৰে এনে বিষয়ত প্ৰত্যক্ষ হস্তক্ষেপ কৰা উচিত নহয় (যিহেতু এইটোৱে স্বায়ত্তশাসন ভংগ কৰে)। (কিন্তু ভাৰতত কেতিয়াবা সংস্কাৰৰ বাবে হস্তক্ষেপ কৰা হয়, যি ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ এক বৈশিষ্ট্য)।
(ছ) দলিতসকলৰ মন্দিৰত প্ৰৱেশ নিশ্চিতকৰণত ৰাষ্ট্ৰৰ হস্তক্ষেপ।
সুসংগত (Consistent): হয়।
কাৰণ: ভাৰতৰ দৰে ধৰ্মনিৰপেক্ষ ৰাষ্ট্ৰত সকলো শ্ৰেণীৰ লোকৰ মাজত সমতা আৰু ন্যায় প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ চৰকাৰে ধৰ্মীয় বিষয়ত হস্তক্ষেপ কৰিব পাৰে (সংস্কাৰৰ উদ্দেশ্যে)। দলিতসকলৰ প্ৰৱেশ নিশ্চিত কৰিবলৈ আইন প্ৰণয়ন কৰি চৰকাৰে অন্তঃ-ধৰ্মীয় (Intra-religious) প্ৰাধান্যতা ৰোধ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে।
২। পশ্চিমীয়া আৰু ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ আদৰ্শৰ কিছুমান মূল বৈশিষ্ট্যৰ সংমিশ্রণ ঘটোৱা। সেইবোৰ পৃথক কৰি এখন নতুন তালিকা প্রস্তুত কৰা।
উত্তৰঃ পশ্চিমীয়া আৰু ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ মূল বৈশিষ্ট্যসমূহৰ পাৰ্থক্য তলত উল্লেখ কৰা হ’ল:
পশ্চিমীয়া ধৰ্মনিৰপেক্ষতা | ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতা |
|---|---|
(ক) পৃথক্কৰণৰ দৃঢ় নীতি: ধৰ্মীয় আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় পৰস্পৰৰ কাম-কাজত হস্তক্ষেপ নকৰিবলৈ দৃঢ়। | (ক) নীতিগত দূৰত্ব: ৰাষ্ট্ৰই ধৰ্মক নীতিগত দূৰত্বত ৰাখে, কিন্তু ৰাষ্ট্ৰ-সমৰ্থিত ধৰ্মৰ সংস্কাৰৰ অনুমতি প্ৰদান কৰে (আৱশ্যক হ’লে হস্তক্ষেপ কৰে)। |
(খ) আন্তঃ-ধৰ্মীয় সমতা: বিভিন্ন ধৰ্মীয় গোটৰ মাজৰ সমানতা এটা মূল চিন্তন। | (খ) অন্তঃ-ধৰ্মীয় সমতা: এটা ধৰ্মৰ বিভিন্ন সম্প্ৰদায়ৰ মাজত সমানতাক গুৰুত্ব দিয়া হয় (যেনে— দলিতৰ প্ৰতি সমতা)। |
(গ) সম্প্ৰদায়ভিত্তিক অধিকাৰত কম মনোযোগ: সম্প্ৰদায়ভিত্তিক অধিকাৰসমূহত কমভাৱে মনোযোগ দিয়া হয়। | (গ) সংখ্যালঘুৰ অধিকাৰত গুৰুত্ব: সংখ্যালঘুৰ অধিকাৰলৈ বিশেষ মনোযোগ দিয়া হয় আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰতিষ্ঠান ৰক্ষা কৰা হয়। |
(ঘ) ব্যক্তি কেন্দ্ৰিক: কেন্দ্ৰত ব্যক্তি আৰু তেওঁৰ অধিকাৰ। | (ঘ) ব্যক্তি আৰু সম্প্ৰদায় উভয় কেন্দ্ৰিক: ব্যক্তিগত আৰু ধৰ্মীয় সম্প্ৰদায়ৰ অধিকাৰক ৰক্ষণাবেক্ষণ দিয়া হয়। |
৩। ধৰ্মনিৰপেক্ষতা বুলিলে তুমি কি বুজা? ইয়াক ধর্মীয় সহিষ্ণুতাৰ লগত সমান বুলি গণ্য কৰিব পাৰিনে?
উত্তৰঃ ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ ধাৰণাটোক স্বীকৃতি দিয়াটো ভাৰতীয় সংবিধানৰ এক অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ বৈশিষ্ট্য। ধৰ্মনিৰপেক্ষতা হৈছে এনে এটা মূলমন্ত্ৰ যিয়ে আন্তঃধৰ্মীয় অথবা অন্তঃধৰ্মীয় প্ৰাধান্যবিহীন ধৰ্মনিৰপেক্ষ ৰাষ্ট্ৰ এখন প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ বাবে যত্ন কৰে। অন্য ভাষাত ক’বলৈ গ’লে, ই সকলো ধৰ্মৰ প্ৰতি সমব্যৱহাৰ প্ৰদৰ্শন কৰে আৰু সেইবোৰক সমান বুলি গণ্য কৰে। এই শব্দটোৱে এইটো ইংগিত দিয়ে যে দেশৰ কোনো ৰাষ্ট্ৰীয় ধৰ্ম নাই আৰু প্ৰতিজন নাগৰিকে নিজৰ পছন্দ অনুযায়ী যিকোনো ধৰ্মক আচৰণ, প্ৰচাৰ আৰু সম্প্ৰসাৰণ কৰিব পাৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা এইটোও বুজোৱা হয় যে কোনো নাগৰিকৰ প্ৰতি তেওঁৰ ধৰ্মৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি বৈষম্যমূলক ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰি। কোনো ব্যক্তিক চৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠান বা চৰকাৰী সাহায্যপ্ৰাপ্ত শিক্ষানুষ্ঠানত ভৰ্তি হোৱাৰ পৰা বঞ্চিত কৰিব নোৱাৰি।
অৱশ্যে, এখন দেশত বিভিন্ন ধৰ্মৰ শান্তিপূর্ণ সহাৱস্থানৰ নীতি বা ধৰ্মীয় সহিষ্ণুতা ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ সমার্থক নহয়। ধৰ্মনিৰপেক্ষতা বিভিন্ন ধৰ্মৰ শান্তিপূৰ্ণ সহাৱস্থানৰ ঊৰ্দ্ধত। ধৰ্মীয় সহিষ্ণুতা আৰু আনৰ ধৰ্মক স্বীকৃতি জনোৱাটো ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ এটা ফালহে মাথোন। ধৰ্মীয় সহিষ্ণুতা ভাৰতীয় সমাজৰ এক তাৎপৰ্যপূৰ্ণ বৈশিষ্ট্য। ভাৰতীয় সমাজে স্মৰণাতীত কালৰ পৰা বিভিন্ন ধৰ্মৰ সহাৱস্থানক স্বীকৃতি দি আহিছে। আনকি দেশৰ জাতীয় স্বাধীনতা আন্দোলনতো বিভিন্ন ধৰ্মীয় গোটে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। যদিও ভাৰতবৰ্ষ কিছুমান ধৰ্মভিত্তিক দলৰ পৃষ্ঠপোষকতাত বিভক্ত হৈছিল, তথাপি ভাৰতীয় সংবিধানৰ প্ৰণেতাসকলে এখন ধৰ্মনিৰপেক্ষ ৰাষ্ট্ৰ গঠনৰ বাবে প্ৰয়াস কৰিছিল। কিন্তু দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে, ধৰ্মীয় সহিষ্ণুতাই অতীতত কেতিয়াবা সংকটজনক পৰ্যায় পাইছিলগৈ। সাম্প্ৰদায়িক হিংসাৰ ফলত শ শ লোকৰ মৃত্যু হৈছিল। তথাপি, এইটো ক’ব পাৰি যে এনে ধৰণৰ ঘটনা বিৰল আৰু এইবোৰ স্বাৰ্থান্বেষী গোটে সংঘটিত কৰে। ধৰ্মীয় অসহিষ্ণুতাই ভাৰতীয় সমাজৰ সাধাৰণ প্ৰকৃতি হিচাপে কেতিয়াও পৰিগণিত হোৱা নাই।
৪। তলৰ উক্তিবোৰৰ লগত তুমি একমতনে? সেইবোৰক সমর্থন বা বিৰোধিতা কৰাৰ কাৰণ দর্শোৱা।
(ক) এটা ধৰ্মক পৰিচয় দিয়াত ধর্মনিৰপেক্ষতাই আমাক অনুমতি নিদিয়ে।
উত্তৰঃ এইটো অশুদ্ধ উক্তি। ভাৰতত ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ অনুশীলন কৰা স্বত্বেও, বিভিন্ন ধৰ্মক তেওঁলোকৰ পৰিচয় অক্ষুণ্ণ ৰাখিবলৈ অনুমোদন জনোৱা হৈছিল। ধৰ্মনিৰপেক্ষতাই ধৰ্মীয় পৰিচয়ক ধ্বংস নকৰে। আচল সত্য এইটোৱেই যে ধৰ্মনিৰপেক্ষতাই ধৰ্মীয় পৰিচয়ক ক্ষতি কৰাৰ পৰিৱৰ্তে ইয়াক সুৰক্ষিতহে কৰে। ই ধৰ্মীয় পৰিচয়ক নিশকটীয়া কৰি তোলাটো সমৰ্থন নকৰে। ই ধৰ্মীয় সাজ-পোছাক পৰিধান কৰিবলৈ আৰু ধৰ্মীয় উপাসনাৰ স্থান যেনে মন্দিৰ, গীৰ্জা, মছজিদ আদি নিৰ্মাণ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে। ইয়াৰ ভিতৰত শিখসকলক পাগুৰি পিন্ধিবলৈ বা মুছলমান লোকসকলক টুপী পৰিধান কৰিবলৈ দিয়া অনুমোদন অন্তৰ্ভুক্ত। ই অনুমোদন নকৰা বিষয়সমূহ হৈছে: আঁকোৰগোঁজ মনোভাৱ, হিংসাত্মক কাৰ্যকলাপ, সংৰক্ষণশীল দৃষ্টিভংগী আৰু ঘৃণা বিয়পোৱা কাৰ্য।
(খ) ধৰ্মনিৰপেক্ষতা সদায় এটা ধর্মীয় গোটৰ ভিতৰত অথবা বিভিন্ন ধর্মীয় গোটৰ মাজত থকা অসমতাৰ বিপক্ষে থাকে।
উত্তৰঃ আমি এই উক্তিটোক সম্পূৰ্ণ সমৰ্থন কৰোঁ। ধৰ্মনিৰপেক্ষতাই এখন ধৰ্মনিৰপেক্ষ ৰাষ্ট্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ বিচাৰে। ই সকলো ধৰ্মৰ মাজত সমতা স্থাপনৰ লগতে অন্তঃধৰ্মীয় সমতা স্থাপনৰো পক্ষপাতিত্ব কৰে। সেয়েহে, যেতিয়া মানুহৰ লগত অসমান ব্যৱহাৰ কৰা হয় বা যেতিয়া ধৰ্মৰ কিছুমান নেতিবাচক আচাৰ-নীতিয়ে সমাজত বিভাজন আৰু অসমতাৰ সৃষ্টি কৰে, তেতিয়া চৰকাৰে হস্তক্ষেপ কৰে আৰু সমস্যাটোৰ সমাধান কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় আইন প্ৰণয়ন কৰে।
(গ) ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ এটা উৎস হ’ল পশ্চিমীয়া খ্রীষ্টান ধর্ম। ই ভাৰতীয়ৰ বাবে উপযুক্ত নহয়।
উত্তৰঃ এইটো সঁচা যে ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ ধাৰণাটো প্ৰথমে পশ্চিমীয়া দেশসমূহতহে উদ্ভৱ হৈছিল, য’ত খ্ৰীষ্টান ধৰ্মই প্ৰায়বোৰ দেশতে প্ৰধান ধৰ্ম হিচাপে প্ৰাধান্য বিস্তাৰ কৰিছিল। সময়ৰ সোঁতত, ইউৰোপৰ প্ৰায়বোৰ দেশতে গীৰ্জা আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ একত্ৰীকৰণ হৈছিল। কিন্তু মানুহে ক্ৰমাগতভাৱে ৰাষ্ট্ৰ আৰু ধৰ্মক পৃথক কৰিবলৈ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছিল। বৰ্তমান পশ্চিমৰ প্ৰায়বোৰ দেশৰ চৰকাৰে ধৰ্মীয় বিষয়ত হস্তক্ষেপ নকৰে আৰু ধৰ্মইও ৰাষ্ট্ৰৰ ওপৰত কোনো চৰ্ত আৰোপ নকৰে। ভাৰতে, এই নীতিটোৰ কিছুমান দিশ গ্ৰহণ কৰিছে। গতিকে, এইটো ব্যক্ত কৰিব পাৰি যে ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ এটা উৎস হৈছে পশ্চিমীয়া খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম।
৫। ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতাই ধৰ্ম-ৰাষ্ট্ৰৰ পৃথকীকৰণত অধিক গুৰুত্ব দিছে। ব্যাখ্যা কৰা। উত্তৰঃপাশ্চাত্যৰ ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ এক প্ৰধান বৈশিষ্ট্য হৈছে ধৰ্ম আৰু ৰাষ্ট্ৰৰ মাজত সম্পূৰ্ণ পৃথকীকৰণ। ইয়াৰ অন্তৰ্গত, ৰাষ্ট্ৰই ধৰ্মীয় বিষয়ত হস্তক্ষেপ নকৰে আৰু ধৰ্ময়ো চৰকাৰৰ কাৰ্যকলাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা নকৰে। ৰাষ্ট্ৰৰ কোনো নীতিৰে একমাত্ৰ ধৰ্মীয় ভিত্তি থাকিব নোৱাৰে। আনহাতে, ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতা আৰু পশ্চিমীয়া ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ মাজত কিছুমান পাৰ্থক্য বিদ্যমান।
ভাৰতৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী, পণ্ডিত জৱাহৰলাল নেহৰুৱে ধৰ্মনিৰপেক্ষতা সম্পৰ্কে ভাৰতৰ নীতি স্পষ্ট কৰিছিল। তেওঁ “ৰাষ্ট্ৰৰ দ্বাৰা সকলো ধৰ্মক সমান সুৰক্ষা” প্ৰদানৰ কথা প্ৰকাশ কৰিছিল। অৱশ্যে, নেহৰুৱে ৰাষ্ট্ৰ আৰু ধৰ্মৰ মাজত সম্পূৰ্ণ পৃথকীকৰণৰ স্থিতি গ্ৰহণ কৰা নাছিল। তেওঁৰ দৃষ্টিভংগী অনুসৰি, ধৰ্মনিৰপেক্ষ ৰাষ্ট্ৰই সকলোৰে মংগলৰ স্বাৰ্থত ধৰ্মীয় বিষয়ত প্ৰয়োজন সাপেক্ষে হস্তক্ষেপ কৰিব পাৰে। ই জনসাধাৰণৰ মাজত সম-আচৰণ নোহোৱা বা বৈষম্যমূলক আচৰণ কৰা ধৰ্মীয় ৰীতি-নীতি বৰ্জন কৰিবলৈ প্ৰয়াস কৰিব পাৰে। সেইবাবেই, তেওঁ অস্পৃশ্যতা, যৌতুক প্ৰথা, সতীদাহ প্ৰথা আদিৰ নিষেধাজ্ঞা জাৰি কৰাৰ দৰে এলানি ধৰ্মীয় সংস্কাৰমূলক পদক্ষেপ লোৱাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ এক বিশিষ্ট গুণ এয়ে যে ইয়াত ধৰ্মীয় বিষয়ত ৰাষ্ট্ৰই আংশিকভাৱে হস্তক্ষেপ কৰে। নেহৰুৰ মতে, ধৰ্মনিৰপেক্ষতা কেৱল এক নীতিগত বিষয় নহয়, ই ভাৰতৰ ঐক্য আৰু অখণ্ডতা নিশ্চিত কৰাৰ একমাত্ৰ আদৰ্শ।
ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ আন এক দিশ এই যে ই আন ব্যক্তিসকলৰ লগতে সংখ্যালঘূসকলৰো ধৰ্মীয় স্বাধীনতা ৰক্ষা কৰে। সংখ্যালঘু গোটসমূহৰ নিজৰ ধৰ্ম অনুসৰণ, অনুশীলন আৰু প্ৰসাৰ কৰাৰ অধিকাৰ আছে। ধৰ্মীয় সম্প্ৰদায়সমূহৰ শিক্ষানুষ্ঠান স্থাপন আৰু পৰিচালনা কৰাৰ অধিকাৰ আছে। পশ্চিমীয়া ধৰ্মনিৰপেক্ষতাৰ ধাৰণাত এই বিশেষ দিশসমূহ দেখিবলৈ পোৱা নাযায়। তাত সাধাৰণতে ৰাষ্ট্ৰ আৰু ধৰ্মৰ পৃথকীকৰণতহে জোৰ দিয়া হয়। গতিকে, আমি এইটো ক’ব পাৰোঁ যে ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতাই ধৰ্ম-ৰাষ্ট্ৰৰ পৃথকীকৰণৰ উপৰিও, বিভিন্ন ধৰ্মৰ মাজত সমতা স্থাপনৰ ক্ষেত্ৰতো অধিক গুৰুত্ব প্ৰদান কৰে।
৬। নীতিগত দূৰত্বৰ ধাৰণাৰ বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰা।
উত্তৰঃ ভাৰতীয় ধৰ্মনিৰপেক্ষতাবাদৰ এটা উল্লেখযোগ্য বৈশিষ্ট্য এইটো যে ই ৰাষ্ট্ৰ আৰু ধৰ্মৰ মাজত সম্পূৰ্ণ পৃথকীকৰণৰ পক্ষ নলয়। অন্য শব্দত, ভাৰত চৰকাৰে সকলোৰে মংগল সাধনৰ বাবে ধৰ্মীয় বিষয়ত হস্তক্ষেপ কৰিব পাৰে। ই সাংস্কৃতিক সংস্কাৰ সাধনৰ স্বাৰ্থত হস্তক্ষেপ কৰি সমতা, স্বাধীনতা আৰু সম-সুযোগ প্ৰদান কৰিব পাৰে। এই প্ৰসংগত, ভাৰত চৰকাৰে অস্পৃশ্যতা, যৌতুক প্ৰথা, সতীদাহ প্ৰথাৰ নিষেধাজ্ঞাৰ বাবে আৰু মহিলাসকলৰ মাজত শিক্ষাৰ উন্নতিৰ বাবে পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে। ধৰ্মভিত্তিক ব্যৱস্থাৰ ভিতৰত থকা জাতিগত বৈষম্য প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ ই কেইটামান ব্যৱস্থা লৈছে। ই এক নিৰ্দিষ্ট ধৰ্মৰ সদস্যসকলৰ মাজত অধিক মাত্ৰাত সমতা, স্বাধীনতা আৰু ন্যায় প্ৰতিষ্ঠাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ স্বাৰ্থত ধৰ্মীয় বিষয়ত হস্তক্ষেপ কৰে। স্বাধীনতা লাভৰ পিছত ভাৰত চৰকাৰে ধৰ্মীয় বিষয়সমূহৰ ক্ষেত্ৰত যি আংশিক হস্তক্ষেপৰ নীতি মানি চলিছিল, তাকেই নীতিগত দূৰত্বৰ ধাৰণা বুলি অভিমত কৰা হয়।
এঘাৰ শ্ৰেণীৰ ৰাজনীতি বিজ্ঞান – অধ্যায় ১৮ ধৰ্মনিৰপেক্ষতা সঘনাই সোধা প্ৰশ্ন
Get Free NCERT PDFs
If you want to download free PDFs of any chapter, click the link below and join our WhatsApp group:
